Να ομιλώ δε θέλω, να σιωπήσω δεν μπορώ
(Σημείωμα εντυπώσεων με αφορμή το βιβλίο Αρχιμ. Βασιλείου, Προηγουμένου Ιεράς Μονής Ιβήρων, ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ, Ι.Μ. Ιβήρων, Άγιον Όρος 2024.)
Το περασμένο καλοκαίρι, κατά την επίσκεψή μου στην Αθήνα, ανταμώσαμε με τον Κωνσταντίνο του «Αντιφώνου». Ο οποίος μου σύστησε την Ευσταθία της «Φιλομήλας», του χορτοφαγικού ταρτοποιείου στα Εξάρχεια, το οποίο επισκέφθηκα την επόμενη κιόλας ημέρα και στο οποίο ανταμώσαμε, απρογραμμάτιστα και μετά από χρόνια, με τον Βασίλη, από τις εκδόσεις Εν Πλω.
Ο οποίος μου σύστησε το βιβλίο του συνονόματού του π. Βασιλείου Γοντικάκη, πρώην ηγουμένου της Ιεράς Μονής Ιβήρων Αγίου Όρους, «ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ» (Ι.Μ. Ιβήρων, 2024). Το οποίο έσπευσα να προμηθευτώ, την επόμενη κιόλας ημέρα, από κεντρικό βιβλιοπωλείο της Πρωτεύουσας.
Λοιπόν… Επειδή τα όσα γράφει ο π. Βασίλειος προφανέστατα αποτελούν σταλάγματα του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά του, επειδή δεν είναι αυτός που ενεργεί αλλά το «Πνεύμα του Θεού το οικούν εν ημίν» (Α΄ Κορ. 3, 16), το βιβλίο τούτο δε νομίζω ότι μπορείς ―μήτε του αρμόζει― να το διαβάσεις, αλλά μάλλον να το… προσευχηθείς!
Βασικά, όσο το καλοσκέφτομαι, τόσο προβληματίζομαι και για το αν ο χαρακτηρισμός που του ταιριάζει είναι εκείνος του βιβλίου ή κάποιος άλλος π.χ. της έντυπης σάρκωσης λόγων θείων. Ό,τι κι αν επιχειρήσω να σχολιάσω επί του περιεχομένου θα στέκει λειψό, σε κάθε επιχειρούμενο σχολιασμό θα χάσκει η αδυναμία εκδίπλωσης της εμπειρίας να το συγχρωτίζεσαι. Αν και να ομιλώ για το βιβλίο δεν θέλω, παρ’ όλα αυτά, να σιωπήσω δεν μπορώ… Οπότε, ως μεσοβέζικη λύση, ως την πλέον χρηστή και ενδεδειγμένη επιλογή αποτίμησης του κειμένου, λέω να επιστρατεύσω τη χρήση των λαλίστατων αποσιωπητικών, συνοδεία μιας παρατεταμένης κυκλικής κίνησης της δεξιάς παλάμης, σουφρώματος των χειλιών και σκαμπανεβάσματος της κεφαλής:
«ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ!…»
*
Με έναυσμα τα «ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ», αναπτύχθηκε μεταξύ του γράφοντος και του π. Εφραίμ Τ. μια σύντομη στιχομυθία, στην οποία, ο σεβαστός πατέρας, μου έκανε γνωστό ότι ο Ν. Γ. Πεντζίκης στα 1985, με αφορμή το βιβλίο του π. Βασιλείου «Εισοδικόν» (Ι.Μ. Σταυρονικήτα, 1974), είχε πει ότι είναι «το ωραιότερο Ορθόδοξο κείμενο τα τελευταία σαράντα χρόνια».
Καθώς προαναφέρθηκε, το «Εισοδικόν» πρωτοεκδόθηκε στα 1974, ενώ τα «ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ» στα 2024. Στο μεσοδιάστημα η χαρισματική γραφίδα του π. Βασιλείου, μας χάρισε κάποια εξίσου αξιομνημόνευτα πονήματα, μεταξύ των οποίων και το εμβληματικό «Το Άγιον Όρος και η παιδεία του Γένους μας» (Ι.Μ. Ιβήρων, 1990).
Στον π. Εφραίμ απάντησα ως εξής: «Θα συμφωνήσω με τον Πεντζίκη. Και ταπεινά φρονώ ότι με το «ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ» μας χαρίζει το ωραιότερο Ορθόδοξο κείμενο (ή ένα από αυτά), για τα επόμενα σαράντα χρόνια».
*
Ο άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης έλεγε πως «όποιος θέλει να γίνει χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής» (Ι.Μ. Χρυσοπηγής, 2015). Κατά την ταπεινή μου γνώμη, ο π. Βασίλειος αποτελεί μετουσίωση του πορφύρειου λόγου. Είναι ένας ποιητής, ένας ―χαρισματικός και κατά χάριν― ποιητής της θεολογίας. Αν μη τι άλλο, αυτό καταμαρτυρά το σύνολο των γραπτών του αποτυπωμάτων. «Γεύσασθε και ιδέτε» (Ψαλ. 33, 9).
