Κωνσταντίνος Μπούρας: Χριστόφορος Χριστοφής, Oι ανεμοστρόβιλοι του πεπρωμένου – στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Το να ανεβαίνει ένα έργο για τη ζωή τού Δημήτρη Μητρόπουλου στο Μέγαρο Μουσικής, εκτός από μια σοφή επιλογή τού υπευθύνου καλλιτεχνικού διευθυντή του και παγκόσμιου μουσικού Γιάννη Βακαρέλλη, είναι και μια χωροχρονική συγκυρία με συγκινητικές προεκτάσεις.

Ο Χριστόφορος Χριστοφής είναι ένας παγκόσμιος δραματικός ποιητής υπερεθνικού βεληνεκούς γιατί:

Είναι αυθεντικός
Πρωτότυπος
Ταλαντούχος-εμπνευσμένος
Εργατικός, μελετηρός
Συστηματικός ερευνητής
Εξελίξιμος και αποφασιστικός στην δημιουργική του ευωχία
Παραγωγικότατος-πολυγραφότατος
Αισιόδοξος μέσα στη φιλοσοφική θλίψη τής ενατενίσεως των ανθρωπίνων
Είναι σοφός, ώριμος, κατασταλαγμένος
Το απόσταγμα τής πολύχρονης καλλιτεχνικής του περιπέτειας υπερβαίνει τα μέσα και τα όρια τής Τέχνης και τείνει προς το «Ολικό Καλλιτέχνημα» (“Gesamtkunstwerk”).
Σκέφτεται σφαιρικά με γνώμονα το ανθρώπινο και οικολογικό συν-φέρον.
Είναι ρηξικέλευθος
Δεν θυμίζει τίποτα, δεν αντιγράφει, δεν περιπλέκει την όποια διακειμενικότητα τής πολυεπίπεδης μόρφωσής του με τα αφηγηματικά επίπεδα τού έργου του. Εξηγούμαι: συνήθως στην μετά το μεταμοντέρνο εποχή η όποια αφηγούμενη «ιστορία» αλλοιώνεται από τους ερμηνευτές της. Εδώ δεν συμβαίνει το ίδιο: τα όρια είναι καθαρά, διακριτά, σεβαστά – μπορεί η διαχείριση τού μυθοπλαστικού χωροχρόνου να είναι ποιητικώς ιμπρεσιονιστική, όμως το όριο μεταξύ πομπού και δέκτη, αφηγητή και αφήγησης, δραματικού προσώπου κι ερμηνευτή… είναι τόσο περιγεγραμμένο που δεν επιδέχεται μετανεωτερικών αλλοιώσεων.

Στο συγκεκριμένο πολυσήμαντο έργο με τον συμβολικό νεορομαντικό τίτλο «Ανεμοστρόβιλοι τού πεπρωμένου» εκτίθενται οι απόψεις του για τα διαχρονικά προβλήματα που απασχολούν τον Άνθρωπο στην επίγεια τραγικωμωδία του: ο Θάνατος ως εφαλτήριο ζωής, ο Έρωτας ως άγκυρα ενάντια στη ροή, η φιλία ως έλξις ομοίων, η φιλότης ως αντίθετη τού νείκους.

Η αρχαιογνωσία του είναι τόσο βαθιά και καλλιεργημένη που υπερβαίνει την απλή αρχαιοφιλία, όσο κι εάν ο δυτικοευρωπαϊκός φιλελληνισμός τον συνεπαίρνει. Το έργο του είναι περισσότερο υπερατλαντικό παρά περιχαρακωμένο από την στενή λίμνη τής Μεσογείου. Το πέταγμά του είναι αιώρησις πέρα από τον συμβατικό χωροχρόνο. Υπερίπταται, εκστασιάζεται, ενθουσιάζεται, συμπαρασύρει συνεργάτες και θεατές σε έναν ιδιότυπο κυκλώνα γαλήνιας ενατένισης.

Διαλογισμός σε κίνηση είναι η διαρκής συγγραφική-σκηνοθετική του εργασία, προϋποθέτουσα τόνους υπομονής-επιμονής-συστηματικότητας-επιστημονικότητας-ελευθερίας…

Στη συγκεκριμένη παράσταση που είδαμε για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής και θα φιλοξενηθεί στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης την δεύτερη εβδομάδα τού Μαΐου μετά το Πάσχα, απολαύσαμε μία κινηματογραφικού τύπου μαγεία, μεταφερθήκαμε έναν αιώνα πριν, τότε που οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι σήμαναν το τέλος παλαιών αυτοκρατοριών κι οι ανήσυχοι πνευματικοί άνθρωποι βρέθηκαν πολιτιστικοί πρόσφυγες σε χώρες και χώρους όπου μπορούσαν να ανασάνουν και να δημιουργήσουν ελεύθερα.

Ανάμεσά τους κι ο δικός μας Δημήτρης Μητρόπουλος, που συναντά τη χήρα τού Γκούσταβ Μάλερ, την Άλμα, περίφημη Μούσα ζωγράφων, συνθετών, συγγραφέων, καλλιτεχνών… Δεν ερωτεύονται με την συνήθη έννοια, αλλά συνδέονται βαθιά μέσα από τις παρτιτούρες τού εκλιπόντος και διαπλέκονται με έναν τρόπο που μια μέλισσα θα ερωτευόταν ένα τζιτζίκι, ένα μυρμήγκι θα λάτρευε έναν μεταξοσκώληκα…

Ο γιος τού Τόμας Μαν, ο Κλάους Μαν, κινείται σε έναν παράλληλο κόσμο, παρέα με τον εμμονικό μπάτλερ του. Οι δύο χώροι διαπιδύουν ο ένας μέσα στον άλλον με μια ονειρική συνέπεια.

Οράματα που δεν είναι τού συρμού, διάλογοι υψηλής ποιητικότητας (πέρα από τον Τσέχωφ και τον Ντοστογιέφσκι, εγγύτερα στον Σαίξπηρ και στον Κοκτώ), σκηνική όψις τελεία, ηχοτοπίο πλούσιο σε ψυχο-χρώματα.

Η Έρση Πήττα συμπληρώνει με την δική της ονειρική νεοκλασικίζουσα παγκόσμια χορογραφία το συγγραφικό και σκηνοθετικό όραμα, θυμίζοντας μεγάλες μορφές τής αρχέγονης τέχνης που προσωποποιείται δια της Μούσας Τερψιχόρης, την οποία υπηρέτησαν η Μάρθα Γκράχαμ, η Ισιδώρα Ντάνκαν, ο Μωρίς Μπεζάρ, η Πίνα Μπάους… Η Έρση Πήττα είναι διεθνής χορογράφος υψίστων προδιαγραφών, ποιητική ύπαρξη κι η ίδια, όπως κι ο αδελφός της διαχρονικός δραματουργός Χριστόφορος Χριστοφής.

Η πρωτοτυπία εδώ έγκειται στο γεγονός ότι αυτό το ψυχολογικό δράμα (όπως το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας του) συντίθεται από γνωστά μεν ιστορικά στοιχεία, δομείται όμως «ποιητική αδεία» ως ένας πίνακας με απαιτήσεις τοιχογραφίας, όπου ολόκληρη εποχή εκδιπλώνεται συνεκδοχικώς μέσα από τις μυθοπλασμένες αφηγήσεις προσώπων που συμπλέκονται μελωδικά σε μια υπερουράνια αρμονία.

Αριστοτελική «όψις» και «ηχοτοπίο» τόσο σαγηνευτικά που ο θεατής βυθίζεται σε έναν ιδιότυπο συνδημιουργικό οραματισμό διαλογιζόμενος για τα ανθρώπινα ενόσω ανασαίνει απαλά προκειμένου να μην διαταράξει την σοφή τάξη που επικρατεί σε σκηνή και πλατεία.

Ώριμο έργο, απόσταγμα εξελικτικής ζωής που τώρα ανωθρώσκει αναζητώντας την ένωση με το Αείζωον Φάος, με την Α-Λήθεια με την Ομορφιά. Αυτά είναι και τα νεοπλατωνικά ιδανικά που εμπνέουν τον πυθαγόρειο-ορφικό Δραματικό Ποιητή Χριστόφορο Χριστοφή, ο οποίος επισκέπτεται συχνά τον Άλσος τής Αθηνάς απέναντι από το Ηρώδειο κοντά στον τάφο-φυλακή τού Σωκράτη (φωτογραφία ανάμεσα στις ακάνθους τού ιερού Άλσους: Αντώνης Καβούρης).

Όσο για τους συντελεστές αυτής τής αειμνημόνευτης παράστασης, είναι τόσο αγαστή η συλλογική τους επάρκεια που δεν επιτρέπεται να ξεχωρίσω κάποιες ιδιαίτερες ατομικές συμβολές σε αυτό το σκηνικό θαύμα.

Τα ονόματα τών άνω-θρωσκόντων:

Κείμενο-Σκηνοθεσία | Χριστόφορος Χριστοφής

Χορογραφία | Έρση Πήττα

Σκηνικά | Άση Δημητρολοπούλου

Κοστούμια | Εριέττα Βορδώνη

Σχεδιασμός φωτισμού | Αντώνης Παναγιωτόπουλος

Ερμηνεύουν | Νικόλας Παπαγιάννης, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Δημήτρης Μαύρος, Αλμπέρτο Φάις.

Παρόμοιες παραστάσεις δεν βλέπουμε μήτε στην Ελλάδα μήτε στην Εσπερία. Μακάρι να πληθαίνουν και να ταξιδεύουν εκτός ορίων τού χώρου γύρω από τον πελασγικό Λυκαβηττό.

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, ποιητής-θεατρολόγος-μεταφρασεολόγος-κριτικός…

https://konstantinosbouras.gr

info από το Δελτίο Τύπου:

ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

© Manos Manios

«Ανεμοστρόβιλοι του πεπρωμένου»

του Χριστόφορου Χριστοφή

20, 21, 22 Μαρτίου | 21:00 | Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας

Mε αγγλικούς υπέρτιτλους

Κείμενο-Σκηνοθεσία | Χριστόφορος Χριστοφής

Ερμηνεύουν | Νικόλας Παπαγιάννης, Κωνσταντίνα Τάκαλου,

Δημήτρης Μαύρος, Αλμπέρτο Φάις

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών παρουσιάζει, την Τετάρτη 20, την Πέμπτη 21 και την Παρασκευή 22 Μαρτίου στις 9 το βράδυ, τη νέα θεατρική παραγωγή «Ανεμοστρόβιλοι του πεπρωμένου» σε κείμενο-σκηνοθεσία Χριστόφορου Χριστοφή. Το νέο ψυχολογικό δράμα του γνωστού συγγραφέα ανεβαίνει στην Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας (με αγγλικούς υπέρτιτλους) σε χορογραφία Έρσης Πήττα, σκηνικά Άσης Δημητρολοπούλου, κοστούμια Εριέττας Βορδώνη και φωτισμούς Αντώνη Παναγιωτόπουλου. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Νικόλας Παπαγιάννης, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Δημήτρης Μαύρος, Αλμπέρτο Φάις.

Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται με τη χορηγία της EUROBANK.

Η προπώληση έχει αρχίσει.

Λίγα λόγια για το έργο

Το έργο αυτό καθαυτό εξελίσσεται μεταξύ του 1949 και του 1952. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές αναφορές από τους ήρωες σε προγενέστερα γεγονότα του 20ού αιώνα: Μεσοπόλεμος, άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο έλληνας αρχιμουσικός Δημήτρης Μητρόπουλος συναντά στη Νέα Υόρκη την Άλμα Μάλερ, χήρα του αυστριακού συνθέτη Γκούσταβ Μάλερ, για να της ζητήσει την άδεια να διευθύνει μια συμφωνία του συνθέτη, άγνωστη ακόμη στο κοινό. Παράλληλα, ο Κλάους Μαν, γιος του συγγραφέα Τόμας Μαν, αναζητά τα ίχνη του πατέρα του σ’ ένα ξενοδοχείο στις Κάννες, όπου ο τελευταίος συνήθιζε να συχνάζει. Ένας μυστηριώδης γκρουμ, ο οποίος γνώριζε τον διάσημο συγγραφέα, δίνει στον Κλάους πληροφορίες που τον εξωθούν στα άκρα. Οι τέσσερις βασικοί χαρακτήρες του έργου συναντιούνται στην Καλιφόρνια, όπου ζουν αυτοεξόριστοι, μακριά από τα προβλήματα που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ευρώπη.