Ιδιοφυέστατος αναγεννησιακός Άνθρωπος ο Καθηγητής Θεατρολογίας και Πτυχιούχος Θεολογίας ΕΚΠΑ Δρ Ιωσήφ Βιβιλάκης, συνδυάζει με σκηνικώς αποτελεσματικό τρόπο την διαχρονική παραδοσιακή μουσική, το πανάρχαιο θέατρο σκιών και τον ποιητικό λόγο ενός φωτισμένου κληρικού, τού Καισάριου Δαπόντε (1713-1784), τόσο που η δίωρη παράσταση κυλάει αρμονικότατα, απνευστί (για τους θεατές), με σοφές εναλλαγές μεταξύ των συνυφαινομένων παραλλήλων κωδίκων.

Απόδειξη πως εκτός από το άψυχο, ξεπνοϊσμένο μεταμοντέρνο “physical theater”, υπάρχει η ποιητικώς φορτισμένη (δια τού Λόγου) διονυσιακή τε απολλώνεια θεατρική πρακτική που πηγάζει από το ίδιο λάλον ύδωρ που εμψύχωσε τον Όμηρο και τους δραματικούς ποιητές Κλασικής και Ελληνορωμαϊκής Αρχαιότητας, αλλά και τους βυζαντινούς υμνωδούς, τους λαϊκούς μαστόρους στίχου, μουσικής κι ορχήσεως.

Σύμφωνα με το αξιομνημόνευτο έργο τού Κωνσταντίνου Ν. Σάθα («Ιστορικόν δοκίμιον περί του θεάτρου και της μουσικής των Βυζαντινών. Ήτοι εισαγωγή εις το κρητικόν θέατρον»), οι μίμοι και οι μιμάδες, οι περιπλανώμενοι μονωδοί-σολίτες, τα μικρά μουσικο-θεατρικό-χορευτικά σύνολα που διέφευγαν από τις συνήθεις διώξεις σκοταδιστικών εξουσιών μεταλαμπάδευσαν στη Δύση το ανθρωποκεντρικό-ανθρωπομετρικό συμπαντικό Ιδεώδες, που βλάστησε ως Αναγέννηση κι ύστερα ως Διαφωτισμός.

Αυτή η άρρηκτη συνέχεια, μέσα από ενδιάμεσους κρίκους μιας αλυσίδας δυσεξιχνίαστης καταδεικνύεται λειτουργικότητα μέσα από αυτή τη δίωρη πραγμάτωση ενός λογοτεχνικού έργου που ντύνεται με τρόπο μετανεωτερικό τις παραδοσιακές φορεσιές παραλλήλων αλληλοσυμπληρουμένων κωδικών (όψις συν ηχοτοπίο συν ερμηνεία συν νόημα συν φιλοσοφία συν θεολογία συν αισθητική συν ενσυναίσθηση…).

Εκπληκτικοί οι πολυκαλλιτέχνες που συνδημιουργούσαν στο προσκήνιο αλλά και πίσω από τον εκσυγχρονισμένο «μπερντέ». Σπανίως συναντάς διονυσιακούς τεχνίτες που ξέρουν να τραγουδούν, να χορεύουν και να υπό-κρίνονται, να διακρίνονται χάρη στη σεμνότητά τους, ποιώντας ήθος, τακτικό και αβίαστο, αποτέλεσμα σκηνικού, λογοτεχνικού, ψυχοσωματικού, πνευματικού βασάνου.

Τα ονόματα όλων (στη σειρά που τα αναγράφει το Δελτίο Τύπου):

Σκηνοθεσία/Δραματουργία: Ιωσήφ Βιβιλάκης

Σκηνικά και Φιγούρες: Γιώργος Κόρδης

Μουσική: Θεολόγος Παπανικολάου

Παίκτες σκιών: Άθως Δανέλλης, Νίκος Τζιβελέκης με τη συνεργασία της Κατερίνας Μιχαλάκη

Σολίστ στο τραγούδι: Η υψίφωνος Τζίνα Φωτεινοπούλου και ο τραγουδιστής Θεολόγος Παπανικολάου

Συμμετέχει η Κατερίνα Μιχαλάκη

Μουσικοί επί σκηνής: Θεολόγος Παπανικολάου, Γιώργος Ταμιωλάκης

Μουσική επεξεργασία/δραματουργία, ενορχήστρωση: Γιώργος Ταμιωλάκης, Τζίνα Φωτεινοπούλου, Θεολόγος Παπανικολάου

Ο Ιεφθάε, ως καταξιωμένος 13ος Κριτής, αφού αναγνωρίστηκε από τον εβραϊκό λαό ως ακριβοδίκαιος τηρώντας την υπόσχεσή του να θυσιάσει την ίδια του την κόρη, ως το πρώτο άτομο που θα συναντήσει (σύμφωνα με τον όρκο του) μετά την νικηφόρα εκστρατεία του εναντίον εχθρών Αμμωνιτών, ολοκληρώνει μία τελετουργία που ομοιάζει με την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», χωρίς την παρέμβαση κανενός «από μηχανής» θεού (ή Θεού, όπως στην ανάλογη παρ’ ολίγον θυσία τού μοναχογιού Ισαάκ από τον πατέρα του Αβραάμ). Εδώ δεν παρεμβαίνει κανείς προκειμένου να αποφευχθεί η αιματηρή προσφορά.

Η διαχείριση τού θέματος από τον «διαφορετικό» (μετέπειτα) κληρικό Καισάριο Δαπόντε είναι ανθρωποκεντρική αλλά και πιστή στην θεολογική παράδοση. Ενσωματώνει στοιχεία προφορικού λόγου και δημοτικού τραγουδιού, αντλεί από τις Παραλογές και συνθέτει ένα μακρύ αφηγηματικό διαλογικό ποίημα που πιάνει τον μίτο από την ύστερη Αρχαιότητα μέχρι τον δέκατο όγδοο αιώνα.

Σημειωτέον ότι ο Δαπόντες δεν ήταν κληρικός όταν έγραψε το έργο το 1748 στη φυλακή της Κωνσταντινούπολης. Έγινε μοναχός το 1753, όταν έχασε τη γυναίκα και την κόρη του και είχε πλέον απογοητευθεί από τον κόσμο που τον είχε πικράνει. Έτσι ο Κωνσταντίνος έγινε Καισάριος στη νέα ζωή του στον μοναχισμό. Οπωσδήποτε όμως προϋπήρχε η κλίση.

Αξίζει να το δείτε. Μην το χάσετε. Το θέατρο στα καλύτερά του. Ποιότητα υποδειγματική. Παράδειγμα προς μίμησιν. Σε άνυδρους καιρούς τα ζωοδόχα και ζωοποιά νάματα πολύτιμα εισίν.

Θέατρο Καλλιρόης, Καλλιρόης 10.  Ώρα έναρξης: απογευματινή 18.00, Βραδινή: 21.00.

Προπώληση εισιτηρίων: https://www.more.com/theater/i-thysia-tou-iefthae/

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός