Το γκραν γκινιόλ είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην δυτικοευρωπαϊκή παράδοση. Επηρέασε σημαντικά την σύγχρονη αισθητική των κόμικς.
Ένας τρόπος να δείξεις το «θέατρο εν θεάτρω» στις ζενεϊκές «Δούλες» είναι το κουκλοθεατρικό υπερπαίξιμο. Είναι ένας εκφραστικός κώδικας κατάλληλος για σχολές θεάτρου και πρωτόβγαλτους ηθοποιούς προκειμένου να μην μπερδεύουν τα διάφορα αφηγηματικά επίπεδα.
Μεγάλοι ηθοποιοί, όπως ο Άντονι Χόπκινς, όταν υποδύθηκε τον κινηματογραφικό ανοϊκό γέρο (Ο Πατέρας, ταινία παραγωγής 2020), έναν υπερήλικα που μπερδεύει την πραγματικότητα με τα μυθοπλάσματα τού μυαλού του, περνούσε με τόσο πειστική αληθοφάνεια από την μία παραλλαγή της ίδιας σκηνής σε μία άλλη που μόνον ο επαρκέστατος θεατής μπορούσε να διακρίνει ξεκάθαρα την διαφορά.
Βεβαίως αυτό προϋποθέτει κι ένα εξασκημένο κοινό, μυημένους θεατές, αλλά και δεξιοτέχνες διονυσιακούς τεχνίτες, που μπορούν να ακροβατούν ανάμεσα σε λεπτές αποχρώσεις των μιμικών τους μυών και των παντομιμικών εκδηλώσεων.
Σε ένα στενόμακρο περιορισμένο χώρο, όπως τού σκηνικού αναπετάσματος τής δραματικής σχολής «δήλος» περίμενα μεγαλύτερη διαδραστική εγγύτητα με τους θεατές (το παρατηρήσαμε λίγο μόνο στο τέλος), μεγαλύτερη έμφαση στη λεπτομέρεια, αποφυγή μεγεθύνσεων που θα ήταν απαραίτητες μόνον σε σκηνές «ιταλικού τύπου» προκειμένου να γεφυρώσουν τη φυσική απόσταση ηθοποιών-κοινού.
Βεβαίως, ήταν μια καλοδουλεμένη παράσταση που ανέβαινε ως μηχανή στα διάφορα ρυθμικά πεδία. Φυσικά και ακούσαμε τον λόγο μέχρι το τελευταίο του φώνημα. Ακούσαμε και λαρυγγισμούς, κραυγές, αναπνοές ακόμα. Όμως εκείνη η τελετουργική σοβαρότητα τού ζενεϊκου θεάτρου χάθηκε στο μεσογειακό πανηγυριώτικο κουκλοθέατρο διονυσιακού μεν τύπου, απολλώνειας δε δυστοκίας. Με άλλα λόγια, χάσαμε πολλά επίπεδα τού χιλιοπαιγμένου αριστουργηματικού κειμένου, που το ξέρουμε απέξω, αλλά πάντα θέλουμε να δούμε το «πώς» θα εξελιχθεί, πώς θα εκτυλιχθεί επί σκηνής το παραμυθικό κουβάρι.
Παράσταση με αισθητική, ρυθμό, δουλειά, άποψη. Και «περί ορέξεως…».
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr , ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός