Η πλήρης πολιτική αποκαθήλωση τού νομπελίστα λογοτέχνη που πόζαρε και ως φιλόσοφος, έναντι τού μεγίστου Ζαν-Πωλ Σαρτρ, που όχι μόνον αρνήθηκε το ύψιστο Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά που πήρε το μέρος των καταπιεζόμενων «ιθαγενών» στον αποικιοκρατικό πόλεμο τής Αλγερίας.
Μέσα από επιστολές, κείμενα, συνεντεύξεις ο μελετητής-ερευνητής Oliver Gloag, αφού τον παρομοιάσει με ισορροπιστή-σαλτιμπάγκο συνοψίζει στη σελίδα 160 επιχειρώντας την πλήρη απομυθοποιητική αποδόμηση τού Καμύ: «Διαβάζοντας λοιπόν τα λόγια του, τα έργα του και, εδώ, τα γράμματά του ανακαλύπτουμε τα πολλά πρόσωπα τού ήρωά μας, τα οποία διαψεύδουν την μυθική εικόνα που έχει κατασκευαστεί για τον ωραίο, έντιμο, μοναχικό, αλληλέγγυο, βασανισμένο πλην δίκαιο μυθιστοριογράφο».
Αλλού τον παρουσιάζει σχεδόν μισογύνη με σύμπλεγμα κατωτερότητας λόγω ταπεινής καταγωγής, ενώ προβληματική είναι και η σχέση με τη μητέρα του (σελ. 161), πόσω μάλλον με την Σιμόν ντε Μπωβουάρ και τις ταυτόχρονες ερωμένες τους, που τις αντιμετώπιζε ως απαιτητικός, αυταρχικός ιδιοκτήτης χαρεμιού!!!
Ο «σχοινοβάτης των ιδεών» όπως τον αποκαλεί διάγει έναν άκρως προβληματικό, αντιφατικό, ισορροπιστικό βίο και πολιτεία που όχι μόνον δεν επαληθεύει αλλά διαψεύδει τη βιτρίνα τής αυτοπροσωπογραφίας του κι ακυρώνει εν μέρει ή εν συνόλο το λογοτεχνικό του έργο και την όποια συνεισφορά του στα πνευματικά πράγματα (τόσο τα γαλλικά όσο και τα παγκόσμια).
Προφανής, διάχυτος ο αντικομουνισμός του, βόλεψε μια χαρά το δυτικό στρατόπεδο στα χρόνια τού Ψυχρού Πολέμου, ειδικά γιατί προερχόταν από μια μη προνομιούχα τάξη μιας υπό ανάπτυξιν αποικιοκρατούμενης χώρας τής Βόρειας Αφρικής, γερά δεμένης στο πανευρωπαϊκό άρμα τής ευημερούσης ελευθερίας τής έκφρασης (βασικό θεμέλιο τής Δημοκρατίας) στο ιδεολογικό εποικοδόμημα τού διαχρονικού κι αενάως εξελισσομένου Διαφωτισμού, που γέννησε τόσες λαϊκοαπελευθερωτικές επαναστάσεις.
Τολμηρό αυτό το εγχείρημα, δυναμιτίζει κι επιχειρεί να ανατρέξει έναν αδριάντα, γερά θεμελιωμένα στα ιερά και στα θέσμια τού λογοτεχνικού-φιλοσοφικού εικοστού αιώνα.
Διαβάζεται με περίσκεψη κι έναν τόνο μελαγχολίας αυτό το βιβλίο για την εύθραυστη προσκαιρότητα των σταρ στον χώρο τού Πνεύματος.
Η Αλήθεια βέβαια πάντα λάμπει στο τέλος, συνήθως «μετά από την απομάκρυνσιν από το ταμείον» κι από το (εκάστοτε) «Πρώτο» Νεκροταφείο των επιφανών.
Πικρό, πικρότατο βιβλίο, τροφή για σκέψη, απευθυνόμενο προς κάθε εχέφρονα μαχητή υπέρ της Δημοκρατίας και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Όταν έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά – κατά πώς μάς βολεύει – τότε «ο σκοπός ΔΕΝ αγιάζει τα μέσα» και δυναμιτίζει επιτυχώς τις όποιες καλές (αρχικές) προθέσεις μας.
Ηθικό μάθημα βαρύ και δύσπεπτο, προορίζεται μόνον για υγιείς, ανέπαφες, αδιάφθορες συνειδήσεις.
Λοιπές επιπλέουσες φελλο-υπάρξεις καλόν είναι να αποφύγουν το καθρέφτισμά τους εντός ετούτου τού ευθαρσούς πονήματος.
Η Αλήθεια έχει κόστος. Άλλωστε «τίποτε δεν είναι δωρεάν σε αυτόν τον πλανήτη».
Ο καθένας / η κάθε μία / το κάθε ένα όν «εφ’ ω ετάχθη» και υπηρετεί.
Παρ’ όλα αυτά, ο Αλμπέρ Καμύ θεωρείται από τον εμβριθή, εναργή μελετητή ως «πρόδρομος τού μεταμοντερνισμού» (σελ. 169). Δεν ξέρω εάν είναι καλό αυτό, εάν ακούγεται ευοίωνα ή δυσοίωνα για αμφότερα τα μέλη τής διαφορικής ταύτης εξισώσεως.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός
