Φαίνεται πως η καραντίνα και η κατά μόνας θέασις παντοειδών θεαματο-ακροαμάτων επηρέασε δραστικά (και δραματικά) τόσο την αισθητική μας όσο και την (εγγενή) αίσθηση τού ρυθμού που διαθέτουμε ως ανθρώπινο είδος.

Η δυνατότητα τής παύσης (pause), της παράλληλης τηλεφωνικής ή διαδικτυακής συνακρόασης, η αποσπασματικότητα τού ζάπινγκ, οι ειδήσεις ως παγκόσμιο θέαμα (πάνε τα πάλαι ποτέ «Επίκαιρα» στους θερινούς κινηματογράφους), τα κόμικς, το video animation, η ταυτόχρονη βιντεοσκόπηση-βιντεοπροβολή μάς έπεσαν πολύ βαριά και απότομα ως μέσα και δυνατότητες στον καλλιτεχνικό μας ορίζοντα.

Οι πανάρχαιες αφηγηματικές των παραμυθάδων της Ανατολής, όπως διασώθηκαν στον καλό, στον κλασικό παγκόσμιο κινηματογράφο, στα ψηφιοποιημένα αριστουργήματα που απολαμβάνουμε ξανά και μανά στους θερινούς κινηματογράφους, φαίνεται πως δέχτηκαν καίριο πλήγμα από τη Χημεία, την Βιοτεχνολογία, τον ζωώδη φόβο που γεννάνε κάθε φορά στον ερπετοειδή εγκέφαλο οι κοσμογονικές αλλαγές…

Η Τέχνη είναι ο ανακλαστικός (κι ενίοτε ο παραμορφωτικός) μεγεθυντικός καθρέφτης τής Κοινωνίας που εξυπηρετεί τόσο την πολυπόθητη ατομική και συλλογική αυτογνωσία όσο και ομαδικούς ψυχοθεραπευτικούς σκοπούς (ομοιοπαθητικούς και μη).

Η περιβαλλοντική ανακατάταξη, οι οικονομικοί επεκτατικοί πόλεμοι (πάντα έτσι ήταν οι Πόλεμοι, από την εποχή τής όχι και τόσο μυθικής Τροίας και μετά), το άγχος απέναντι στη Ρομποτική, στην τεχνολογία των κβαντικών υπολογιστών… και τόσα άλλα, δεν μπορούν και δεν γίνεται να μην αποτυπωθούν στην Τέχνη. Από τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη και μετά, η προσφυγιά και η υπεράσπιση των αδυνάμων είναι ένα σαφές ηθικό πρόταγμα τής Τέχνης.

Η εξοικείωση με τον άλλον μέσω του παραδείγματος, μέσα από ένα όνομα, ένα πρόσωπο, μια μάσκα, μια ατομική ιστορία οξύνει την ενσυναίσθηση και απαλύνει την ξενοφοβία, τον καθημερινό φασισμό.

Αυτή είναι μια τεχνική γνωστή από τις υποθέσεις (θεωρία και πρακτική) ομηρίας. Ο αδύναμος επιχειρεί να αποσπάσει την προσοχή τού απαγωγέα/βιαστή/δεσμοφύλακα/εκβιαστή του με ένα βλέμμα, με ένα όνομα, με την εξατομίκευση τού πόνου…

ΣΑΦΩΣ ΚΑΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΑΦΑΝΔΟΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΔΥΝΑΜΩΝ, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΝΑΞΙΟΠΑΘΟΥΝΤΩΝ, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΠΕΙΝΩΝΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΨΩΝΤΩΝ ΑΛΗΘΕΙΑΝ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ. Σαφώς και διαθέτουμε επαρκή «αρετήν και τόλμην» για να διαλαλήσουμε στην οικουμένη τα ιδανικά μας αυτά.

Αλλά ΜΕ ΤΕΧΝΗ, με ΈΓΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΡΥΘΜΟ. Το κοινωνούμενο νόημα ΔΕΝ επαρκεί. Αλλιώς θα βαυκαλιζόμαστε αυτοηδονιζόμενοι σε ένα γενικευμένο, καθολικό και αξιοθρήνητο «σύνδρομο τής Στοκχόλμης».

Καλή η ιδέα να αποδειχθεί θεατρικώ τω τρόπω πως ΚΑΘΕ ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΜΦΥΛΙΟΣ, καλή η ιδέα να ακούσουμε πρόσφυγες από πολλά και διάφορα μέρη τού κόσμου να μας μιλάνε ζωντανά on camera και να προβάλλονται οι βιντεοσκοπήσεις τους σε γιγαντοοθόνη.

Καλά όλ’ αυτά, εάν κι εφ’ όσον δεν οξύνουν τον ναρκισσισμό μας, εάν δεν είναι προφάσεις εν (θεαματικαίς) αμαρτίαις, εάν διαθέτουν ρυθμό και συνυπολογίζουν τις αντοχές τού θεατή.

Ένα τέταρτο με είκοσι λεπτά λιγότερο θα έπρεπε να είναι αυτή η απόλυτα νόμιμη και ηθική παράσταση στο πλαίσιο τού πολύπαθου «Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου», ενός θεσμού που πνέει τα λοίσθια και καλόν είναι ή να καταργηθεί ή να ιδιωτικοποιηθεί ΤΕΛΕΙΩΣ, αφού ούτως ή άλλως τα κριτήρια είναι σαφέστατα πλέον «εμπορικά» με την ευρύτερη έννοια. Το διεθνές, το παγκοσμιοποιημένο χρηματιστήριο τής Τέχνης λειτουργεί με όρους ελεύθερης οικονομίας, ο ανταγωνισμός υποκατέστησε την άμιλλα και η ανάπτυξη την έγνοια για την αειφόρο απόδοση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τής γης. Ας έρθουν λοιπόν οι μεγάλες πολυεθνικές, οι διάσημοι και πάμπλουτοι σταρ, με τον επαγγελματισμό και την επάρκειά τους, με την σοβαρότητα και την βάσανο που προϋποθέτει κάθε συνεπής χρόνια εμπορική δραστηριότητα κι ας ελαφρύνουν τον φτωχό φορολογούμενο πολίτη από την υποχρέωση να χρηματοδοτεί άθελά του μπαγιάτικους πειραματισμούς και αναμασημένες «πρωτοπορίες». Οι «Θίασοι πρωταγωνιστών» είναι μια χαρά. Βασίζονται στο ταμείο και καλά κάνουν. Αλλά «στου προβάτου το κεφάλι κομμωτική δεν πρέπει να μαθαίνει» καν-εις, καμ-μία… καν-έν!!!

Καλές και άγιες οι προθέσεις αυτών των παιδιών. Όλοι/όλες/όλα χειροκροτήσαμε. Εντάξει με το περιεχόμενο. Όμως η Τέχνη είναι ΚΑΙ μορφή. Αρκετά πια με την επί σκηνής σκουπιδίλα. Μπορεί να δίνεται και αφαιρετικά.

Εν ολίγοις, και τα είχαμε δει και τα παρακολουθήσαμε καλοπροαίρετα όλα αυτά τα αναμασήματα, η μετριότητα όμως δεν υπερβαίνεται δίχως τόλμη και καινοτομίες. Αλλά, μήπως ζητάμε πολλά; Υπάρχει και μια παροιμία (για μία κάποια …μυλωνού) που κωλύομαι να την αναφέρω προκειμένου να μην αριστοφανίσω και πουν ότι ζήλεψα ξένες δόξες (και ανοίκειες …εισπράξεις). Ας παραμείνω ένας φτωχός και μόνος ποιητής… Καμιά φορά και δύο … ή τρεις κούκοι φέρνουν την (πολιτισμική) ΆΝΟΙΞΗ!!!

Η ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ. ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΗ. ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΥΣ ΚΒΑΝΤΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΘΑ ΈΧΟΥΜΕ ΤΑΧΙΣΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ, ΈΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΘΗΡΕΥΟΥΜΕ ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΑ. ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΘΑ ΜΠΟΥΝ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥΣ. ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡ ΔΕΝ ΤΑ ΞΕΓΕΛΑΕΙ ΕΥΚΟΛΑ κανείς/καμία/κανένα.

Ευελπιστώντας σε καλύτερες εποχές.

Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασιολόγος και κριτικός

https://konstantinosbouras.gr

info:

https://aefestival.gr/festival_events/thiva-a-global-civil-war/

Παντελής Φλατσούσης

Θήβα: A Global Civil War

Εμπνευσμένο από τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου

Σύνθεση κειμένου Παντελής Φλατσούσης & η ομάδα

Σκηνοθεσία Παντελής Φλατσούσης

Δραματουργία Παναγιώτα Κωνσταντινάκου

Σκηνικά – Κοστούμια Κωνσταντίνος Ζαμάνης

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση Ανρί Κεργκομάρ

Σχεδιασμός – Επεξεργασία βίντεο Κωνσταντίνος Νησίδης

Σχεδιασμός φωτισμών Χριστίνα Θανάσουλα

Σχεδιασμός ήχου – Ηχοληψία Κώστας Μιχόπουλος

Συνεργασία στη δραματουργία Ιωάννα Λιούτσια

Βοηθοί σκηνοθέτη Άννα Καραμανίδου, Αθηνά Μπακογιάννη

Οργάνωση παραγωγής BEE DRAMAQUEENS / Ρένα Ανδρεαδάκη, Ζωή Μουσχή

Εκτέλεση παραγωγής Spectrum

Παίζουν Vedrana Bozinovic, Racha Baroud, Albertine Itela, Γιώργος Κριθάρας

Συμμετέχουν οι μουσικοί Αλέξανδρος Σιούπουλης τσέλο, Ευαγγελία Νικολούζου κλαρινέτο

Με την ομάδα συνεργάζεται, ως επιστημονικός σύμβουλος, ο Μάνος Αυγερίδης

Ποιες διεργασίες της μνήμης τίθενται σε λειτουργία σε περιπτώσεις που ολόκληρες κοινωνίες έρχονται αντιμέτωπες με τα τεράστια συλλογικά αλλά και τα ανεπούλωτα ατομικά τραύματα των εμφυλίων πολέμων; Μπορούμε να τις αφηγηθούμε σκηνικά με αφετηρία τον αρχαίο μύθο για να δημιουργήσουμε μια νέα οικουμενική αφήγηση;

Στο Επτά επί Θήβας του Αισχύλου ένας αδελφός εκστρατεύει κατά του αδερφού του και της πόλης του∙ στο τέλος και οι δύο πεθαίνουν, ο ένας από το χέρι του άλλου. Ο πόλεμος δεν είναι ακριβώς εμφύλιος, είναι όμως σίγουρα αδελφοκτόνος. Στη σημερινή ιστορική συγκυρία, όπου τοπικό και παγκόσμιο συναντιούνται, η δυσοίωνη προοπτική ενός Γ΄ παγκοσμίου πολέμου θα έμοιαζε άραγε με παγκόσμιο εμφύλιο;

Μετά το Εθνικό ντεφιλέ που παρουσίασε στο πλαίσιο του Κύκλου 1821, ο Παντελής Φλατσούσης ανιχνεύει εκ νέου τη σύνδεση σκηνής και πρόσφατης ιστορίας με όχημα το θέατρο ντοκουμέντο, εστιάζοντας αυτή τη φορά στο φαινόμενο του εμφυλίου πολέμου. Φέρνοντας στη σκηνή αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον εμφύλιο στις χώρες τους στο πρόσφατο παρελθόν, η παράσταση, που σχεδιάστηκε με ανάθεση ειδικά για τη Μικρή Επίδαυρο στο πλαίσιο του Κύκλου Contemporary Ancients, εξερευνά την πραγματικότητα του εμφυλίου πολέμου μέσα από το αποτύπωμά του στο πιο ευαίσθητο, ίσως, σημείο  την ατομική μνήμη· εκεί που ατομικές και συλλογικές ταυτότητες αλληλεπιδρούν σε τέτοιον βαθμό ώστε να μπορούν να ιδωθούν ως «γεωπολιτικές ταυτότητες».

Τέσσερις επαγγελματίες ηθοποιοί από διαφορετικές χώρες του κόσμου (Βοσνία, Ελλάδα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Λίβανος) μετατρέπονται σε αφηγητές-διαμεσολαβητές μεταξύ τοπικού και παγκόσμιου, συγκαιρινού και αιώνιου, σε μια παράσταση μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, θεάτρου και κινηματογράφου, σε διάλογο με το Επτά επί Θήβας. Και μαζί με τους θεατές ανιχνεύουν το γιατί ο πόλεμος, παρότι μισητός απ’ όλους, εξακολουθεί να διαμορφώνει τα ανθρώπινα πεπρωμένα.

Το grape – Greek Agora of Performance αποτελεί μια νέα πρωτοβουλία του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με σκοπό τη συστηματοποίηση της προβολής των Ελλήνων καλλιτεχνών στη διεθνή σκηνή Θεάτρου και Χορού, δίνοντας την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα έργα τους σε εκπροσώπους διεθνών Φεστιβάλ και καλλιτεχνικούς διευθυντές πολιτιστικών φορέων του εξωτερικού. Στο πλαίσιο της πλατφόρμας παρουσιάζονται 14 νέα έργα σε δύο περιόδους: 3 – 8 Ιουλίου & 18 – 22 Ιουλίου.

Το grape απευθύνεται εξίσου στο ευρύ κοινό και είναι μέρος του συνολικού καλλιτεχνικού προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Οι παραστάσεις που περιλαμβάνει είναι προγραμματισμένες και σε άλλες ημερομηνίες, εκτός της χρονικής διάρκειας της πλατφόρμας.