Δύο συμπληρωματικά κι αντιτιθέμενα ιψενικά τρίγωνα περιέχει αυτό το αριστοτεχνικό δραματικό έργο κι ο ερασιτέχνης ποιητής, ο αποτυχημένος λογιστάκος, ο φτωχός ονειροπόλος λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ανάλγητη εξουσιομανία (η τριάδα Μπόργκμαν και δίδυμες αδελφές αντίζηλες για τον έρωτά του) και στην ανεμελιά των χαροκόπων (η εύθυμη χήρα, ο μποέμ γιος και η νεαρή πιανίστρια).
Αυτή η γερή δραματική δομή εξασφαλίζει το αδιάπτωτο ενδιαφέρον ειδικών και κοινού, προσδίδει μια κάποια διαχρονικότητα αποδεικνύοντας έτσι πως η όποια αποδόμηση μόνον ως θνησιγενής βραχύβια καταστροφική προσωρινή απόπειρα μπορεί να εκληφθεί. Τα καλογραμμένα έργα που συναρπάζουν το ανθρώπινο θυμικό δεν μπορεί παρά να είναι παγκόσμια ορόσημα τού εξελισσόμενου πολιτισμού.
Ο Μπόργκμαν είναι ο εκμεταλλευτής βιαστής εκπορθητής τής Φύσης που θέλει να εξαντλήσει όλα τα αποθέματα σε πολύτιμους πόρους που κρύβει στα σπλάχνα της και να τα μετατρέψει σε εθιστικά χαρτονομίσματα. Είναι στον αντίποδα του κατά Ρουσσώ «Φυσικού Ανθρώπου». Οι δίδυμες αδελφές παλεύουν ψυχρά για τον έρωτά του σαν να παίζουν σκάκι. Δεν κερδίζει κανείς. Και μόνον όταν χάνουν αμφότερες, όταν ο «Βασιλιάς» είναι νεκρός τότε και μόνον τότε συμφιλιώνονται. Δεν έχουν αισθήματα. Είναι ψυχρές κι αμείλικτες. Δεν ορρωδούν προ ουδενός. Είναι χειριστικές. Ακόμα και την καλοσύνη ενδύονται προκειμένου να πετύχουν τους σκοπούς τους.
Στο άλλο άκρο η χαρά της ζωής (όπως την αντιλαμβάνεται ο Ίψεν στους «Βρικόλακες»), οι γήινες (ακόλαστες) ηδονές, το μεθύσι, η έκσταση, το αποκάρωμα των αισθήσεων. Ο ρεαλισμός, το όργιο, η πολυσυλλεκτικότητα στο βωμό τής Πανδήμου Αφροδίτης (η Ουρανία Αφροδίτη απουσιάζει από τα έργα του μεγάλου Σκανδιναβού δραματουργού). Όλα ασπρόμαυρα. Στάχτη και έρεβος.
Η μόνη αισιόδοξη φωτεινή νότα είναι ο ποιητάκος που χτίζει με το νου του παλάτια στο χιόνι. Είναι θλιβερός αλλά και άκρως ανθρώπινος. Η τέχνη του τον εξευγενίζει και τον εξευμενίζει. Είναι διαλλακτικός, υποχωρητικός, αμοραλιστής… Μακάρι να έγραφαν όλοι είναι το ηθικό συμπέρασμα.
Η κεντρική ιδέα αυτού του βαθυστόχαστου έργου είναι πως «τη θάλασσα (και τη Φύση) κανείς δεν μπορεί να την εξαντλήσει» (Αισχύλου, Αγαμέμνων). Τραγική αλήθεια, ισχύει ίσως ειδικότερα σήμερα που οι οικολογικές ισορροπίες έχουν διασαλευθεί και το ιδεολογικό εποικοδόμημα τής Πρώτης Βιομηχανικής Επανάστασης καταρρέει.
Το άτομο λειτουργεί ως καρκίνωμα, ως σπίλος στην πλάτη της γης, όταν το εμείς παραγκωνίζεται υπέρ τού Άλογου Κέρδους.
Η τιμωρία είναι αναπόφευκτη, η κατά-Στροφή προβλέψιμη. Η Φύση ξαναβρίσκει τις ισορροπίες της ξεβράζοντας πτώματα, ενοχλητικά μυρμήγκια, αδηφάγα κανιβαλιστικά παράσιτα…
Εκπληκτική παράσταση με απόλυτα συντονισμένους ηθοποιούς σε ανεπανάληπτες ερμηνείες, βασισμένες στην ποιητική διδασκαλία τής ηρωικότατης Βαλεντίνης Λουρμπά που εμμένει στην καβαφική ποιότητα.
Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας https://konstantinosbouras.gr ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός
Info:
https://www.ticketservices.gr/event/theatro-ekati-ioannis-gavriil-mporkman/?lang=el
«ΤΖΩΝ ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΠΟΡΚΜΑΝ»
ΤΟ ΚΡΑΤΑΙΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΡΡΙΚΟΥ ΙΨΕΝ
ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΚΑΤΗ
Από την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025
Ο Ίψεν με ποιητικό τρόπο στο μέγιστο αυτό έργο αναλύει την εξιδανίκευση του χρυσού δια μέσου της αγάπης. Ο Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν με κλίση στα οικονομικά και ένα έμφυτο πάθος για το χρήμα. Συναντά τις δεσποινίδες Ρέντχαϊμ· δύο αδελφές, η μεγαλύτερη πλουσιότερη από τη μικρότερη. Ερωτεύεται τη μικρή, που ανταποδίδει τον έρωτά του· όμως η αγάπη του χρυσού είναι το κυρίαρχο πάθος του κι έτσι παντρεύεται τη μεγάλη. Την ώρα που είναι έτοιμος να κάνει ένα μεγάλο οικονομικό άλμα, φυλακίζεται για κατάχρηση. Αυτό είναι το τέλος του. Βγαίνει από τη φυλακή, κατεστραμμένος και ουσιαστικά νεκρός· και δεν θα είχε ούτε καν έναν τάφο για ν’ αναπαυθεί αν δεν υπήρχε, λόγω της φιλανθρωπίας της, η μικρή Ρέντχαϊμ. Η σύζυγός του, μια περήφανη γυναίκα, πρέπει να ζήσει στο ίδιο σπίτι με τον καταδικασμένο καταχραστή, που την έχει ντροπιάσει.
Παίζουν με αλφαβητική σειρά οι ηθοποιοί
Βασίλης Ασημάκης
Χρίστος Γεωργίου
Μαρία Δημητριάδου
Βαρβάρα Κυρίτση
Λήδα Χατζηδημητρίου
Μάνος Χατζηγεωργίου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Λήδα Χατζηδημητρίου
Μουσική επιμέλεια: Val -de-lou
Φωτισμοί: Θοδωρής Κόκκινος
Ενδυματολόγος- διεκπεραίωση κοστουμιών: Τίσσα Βασιλάκη
Φωτογραφία: Νίκος Κωνσταντόπουλος
Βεστιάριο -προσφορά: Ηρώ Αργυράκη
Δημόσιες σχέσεις: Θέατρο Εκάτη
Συγγραφέας: Ερρίκος Ίψεν
Μετάφραση: Θίασος Λεπτουργείο
Σκηνοθεσία Απόδοση: Βαλεντίνη Λουρμπά
ΘΙΑΣΟΣ ΛΕΠΤΟΥΡΓΕΙΟΝ – ΘΕΑΤΡΟ ΕΚΑΤΗ
Το βραβευμένο θέατρο ΕΚΑΤΗ βρίσκεται στην πλατεία Κανάρη πλατεία Κυψέλης και ιδρύθηκε το 2007 από την Βαλεντίνη Λουρμπά, η οποία και το διευθύνει. Στόχος του είναι η ποιότητα και το υψηλό επίπεδο των παραστάσεων. Όραμά του είναι η ανάδειξη της ευφυΐας , του μεγέθους των μεγάλων κλασικών και το δέος που τους ακολουθεί. Το θέατρο Εκάτη έχει θητεία στο κλασικό ρεπερτόριο και βασίζεται στη δύναμη και την ακτινοβολία που εκπέμπουν οι μεγάλοι κλασικοί, χωρίς να αλλοιώνει και να επεμβαίνει με εντυπωσιασμούς και καινοτομίες στην δύναμή και το κύρος τους. Πρεσβεύει τον σεβασμό στην ακρίβεια και την επιρροή που παράγει το άρτιο, το δομημένο, το βαθύ και το σπουδαίο που επιβάλλεται με την μεγαλοσύνη του. Το θέατρο Εκάτη επιμένει σε δύσκολους καιρούς να είναι οπαδός των μεγάλων συγγραφέων και να γοητεύεται από την απολυταρχία και την ποίησή τους.
Ο Ερρίκος Ίψεν είναι στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων της καλλιτεχνικής διευθύντριας του Θεάτρου, η οποία μαζί με την άρτια στελεχωμένη ομάδα των επαγγελματιών και ικανών ηθοποιών του θεάτρου, αναλύει και με ενδελέχεια θα εισδύει στο ζωτικό ψεύδος, στα Ιψενικά τρίγωνα, στην χαμέρπεια , στην φθορά, στην κατ’ επίφαση ηθική, Στην κληρονομικότητα, στην αναζήτηση του ιδεώδους, χαρακτηριστικά των έργων του μεγάλου δραματουργού και ποιητή. Το θέατρο Εκάτη δουλεύει για τον πολιτισμό και για την εξύψωση του θεατρικού ιδεώδους, είναι ένα στολίδι για την Κυψέλη χωρητικότητας 80 θέσεων με όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις με άδεια θεάτρου και θέλγεται να ξετυλίγει και να διεισδύει στα σπουδαία κλασσικά κείμενα.
Στον Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν, ανιχνεύουμε τις ψυχικές καταβολές των ηρώων, την ιψενική ειρωνεία, ερευνούμε με μεγεθυντικούς φακούς για να βοηθήσουμε τον θεατή να αποκωδικοποιήσει τους συμβολισμούς του.
Το θέατρο τέχνης Εκάτη βραβεύτηκε στις 9 Μαΐου 2022 με βραβείο της Ένωσης θεατρικών & Μουσικών κριτικών, και βραβείο Κουν από το Δήμο Αθηναίων. Πολλές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών έχουν επισκεφθεί το θέατρο Εκάτη. Ο Ιωάννης Τέντες του Αρείου Πάγου, ο Νικόλαος Ανδρουλάκης, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, η Κική Δημουλά, η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ και άλλοι διακεκριμένοι των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Έργα που έχουν παρουσιασθεί είναι:
-
Ο Παρίας του Αύγουστου Στρίντμπεργκ.
-
Ο Φθόνος Μότσαρτ-Σαλιέρη του Πούσκιν.
-
Χορός του θανάτου του Α. Στρίντμπεργκ Το 2012
ή και σκηνοθετική άποψη.
-
ο Αρχιμάστορας Σόλνες του E. Ίψεν.
-
οι Δανειστές του Α. Στρίντμπεργκ.
-
Βρικόλακες του E. Ίψεν (2010)
7 Βρικόλακες (2014) με διαφορετική διανομή και σκηνοθετική προσέγγιση.
-
όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί του Ε. Ίψεν.
-
Τα μαύρα τακούνια δραματοποιημένη ποίηση του Γιώργου Χρονά.
-
Το γράμμα μιας άγνωστης του Σ. Τσβάιχ (2011)
-
Η πιο δυνατή του Α. Στρίντμπεργκ.
12 Το Κουκλόσπιτο του Ε. Ίψεν.
-
Τα στηρίγματα της κοινωνίας του Ε. Ίψεν.
-
Περλιμπλίν και Μπελίσα του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα.
-
H Κυρά της θάλασσας Του Ε. Ίψεν.
-
Η Αρκούδα Του Ά. Τσέχωφ.
-
Πρόταση Γάμου του Ά. Τσέχωφ.
-
Το βάρος του σώματος Φώτη Καγγελάρη.
-
Το Γράμμα μιας άγνωστης, με διαφορετική σκηνοθετική προσέγγιση και άλλη διανομή (2023.)
-
Ο χορός του θανάτου Α. Στρίντμπεργκ 2023 με διαφορετική προσέγγιση και σκηνοθετική ματιά.
-
Το μέγιστο κείμενο του Διονυσίου Σολωμού. Η Γυναίκα της Ζάκυθος.
-
Αγριόπαπια του Ε. Ίψεν 2015.
-
Αγριόπαπια Ερρίκου Ίψεν με άλλη προσέγγιση και σκηνοθετική ματιά 2023-2024.
