• Τι αντιπροσωπεύει για σας η «Αλαφροΐσκιωτη καρέκλα»; Ποια η έμπνευσή της;

Η Αλαφροΐσκιωτη καρέκλα ήλθε στη ζωή μου-τώρα και στη δική σας- εντελώς απρόσκλητη, χωρίς προειδοποίηση, χωρίς μακρά κυοφορία και διστακτικότητες, χωρίς προσπάθεια να ανοίξει κλειδωμένες πόρτες. Πέρασε με το θάρρος και την αθωότητα που μπορεί να τη δεχτεί ο δημιουργός, οικειωμένος άλλωστε με τέτοιους αιφνιδιασμούς. Και πήρε τη θέση της με απίστευτη άνεση, ανάμεσα σε προηγούμενες ποιητικές δημιουργίες, απελευθερώνοντας μια προσωπική μετάβαση σε ένα σύμμεικτο είδος ποιητικής γραφής, που αξιοποιεί την πεζόμορφη γραφή, με στοιχεία θεατρικού λόγου. Για να αφηγηθεί ποιητικά κοινωνικές καταστάσεις τόσο γνώριμες σε όλους, με μια εικονοποιητική γλώσσα που αποκαλύπτει, στηλιτεύει αλλά και λυτρώνει.

• Πώς ήρθε η Αλαφροΐσκιωτη καρέκλα;

Μα, εντελώς απρόσκλητη. Ανάμεσα σε μια νύχτα που έφευγε και στο χάραμα μιας καινούριας μέρας. Ανάμεσα σε χαρτιά, βιβλία, σημειώσεις, σκέψεις κουρασμένες εκεί προς το ξημέρωμα, ανυποψίαστες για τον ερχομό της και με … «εκλυτικό αίτιο»-όπως λέμε στην ιατρική παθολογία-, μια αληθινή, φθαρμένη, γδαρμένη στην κυριολεξία, από τον πολύχρονο μόχθο, καρέκλα. Την καρέκλα του γραφείου μου.  Που σε μιαν ακαριαία σχεδόν έλλαμψη, μεταμορφώθηκε: σε σουρεαλιστική καρέκλα, ζωντανή, που είχε κρίση, που είχε βούληση, που είχε συναίσθημα, που εντέλει διέθετε μια ελεύθερη συνείδηση να επιλέγει άσφαλτα τον «άνθρωπό» της. Το προκλητικό ερώτημα, γύρω από το οποίο πλέκεται η ιστορία της παράξενης αυτής Καρέκλας είναι: Ποιοι είναι εκείνοι που τη διεκδικούν και γιατί; Πώς δομείται η ποιητική μυθιστορία, ώστε να οδηγηθούμε στην τελική επιλογή της σκεπτόμενης Καρέκλας; Ποιος είναι τελικά ο άνθρωπός της; Και πώς η ίδια οδηγήθηκε στην επιλογή του;

Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι αξίζει να παρακολουθήσει κανένας τη διαδρομή της πάλης και των συγκρούσεων που μαίνονται γύρω της και που συνιστούν ένα κάτοπτρο αυτοαναγνώρισης του τοπίου της δημιουργίας αλλά και γενικότερων ανεπιθύμητων κοινωνικών καταστάσεων σήμερα. Ένα κάτοπτρο απ’όπου ο καθένας μπορεί να αναμετρηθεί με τον εαυτό του και με τον κόσμο γύρω του, και ίσως να μπει σε διεργασία γόνιμης σκέψης, τόσο για τον εαυτό του, όσο και για τον κόσμο γύρω του.

• Ποια η ιδιοσυστασία της νέας σας ποιητικής συλλογής;

Δεν θα χαρακτήριζα την Αλαφροΐσκιωτη Καρέκλα ως «ποιητική συλλογή»: ένα σύνολο δηλαδή ποιημάτων με διαφορετικό περιεχόμενο και νοήματα. Η Αλαφροΐσκιωτη Καρέκλα είναι μια ποιητική σύνθεση, που δομείται ως μια ιστορία, την οποία ο αναγνώστης παρακολουθεί να ανελίσσεται σε τρεις φάσεις: Α΄φάση: Η μετάλλαξη, Β΄φάση: Εσύ και το φεγγάρι και οι νύχτες και Γ΄φάση: Οι Εγγυητές και ο Ερχόμενος, ενώ προηγείται μια προ-λογική ενότητα, με τίτλο: Η τυραννία της Αλαφροΐσκιωτης Καρέκλας. Η αφηγημένη ιστορία είναι διαυγής στην πλοκή της. Το στοίχημα για τον αναγνώστη είναι  η αποκρυπτογράφηση των σημαινόμενων της ιστορίας, των κεκρυμμένων στο υπέδαφος της γραφής νοημάτων.

Ποιες οι βασικές θεματικές της Αλαφροΐσκιωτης Καρέκλας;

Η πρώτη ανάγνωση καθοδηγεί τον αναγνώστη σε ερωτήματα που ανάγονται στο πεδίο της «Ποιητικής»: η διαπραγμάτευση του λογοτεχνικού λόγου, της ποίησης ειδικότερα, οι τρόποι της να επικοινωνεί, η πραγματική της φύση, οι αισθητικοί της τρόποι, ο ρόλος του ποιητή, η λειτουργία της έμπνευσης, η λογοτεχνική –ποιητική διαδικασία και τα κύρια συστατικά της στοιχεία-ο ποιητής, το δημιούργημά του, ο αναγνώστης, ο κριτικός, ο κόσμος. Ολόκληρη «κοινωνία» δηλαδή, μπορεί και ολόκληρη η κοινωνία. Στην ανέλιξη του έργου, όπου διαμορφώνονται οι μεταξύ τους συγκρούσεις για να καταλήξουν στην επικράτηση της Αλήθειας του Ποιητή, παρελαύνει όλο το σύγχρονο κοινωνικό σκηνικό, που «δραματοποιεί» το πεδίο του έντεχνου λόγου και του αυθεντικού δημιουργού. Με μια αναγωγή ωστόσο σε γενικότερες κοινωνικές συνθήκες και περιβάλλοντα, Η Αλαφροΐσκιωτη Καρέκλα γεννά  έναν αισθητικά αρτιωμένο και συγκινησιακά φορτισμένο κόσμο, που προσφέρεται ως το συναρπαστικά διαυγές τοπίο «οικείων κακών». Που η Αλαφροΐσκιωτη Καρέκλα αναλαμβάνει να αποκαθάρει, αρθρώνοντας έναν δίκαιο και αυθεντικό λόγο αποκατάστασης της Αλήθειας.

• Κατά πόσο η Λευκάδα σάς εμπνέει ποιητικά;

Οι τόποι ηχούν και βιώνονται ως νοήματα. Εκπέμπουν την ένζωη ύπαρξή τους στον καθένα, μας περιβάλλουν με τους μύθους, τις γλώσσες, τις σιωπές και τις φωνές τους, τα χρώματα, την ιστορία ή τις ιστορίες των ανθρώπων τους, μας συντηρούν εν ζωή, μας συγκινούν, μας παιδαγωγούν. Η Λευκάδα-λυρική και επική ταυτόχρονα- κρύβει στα σπλάχνα της το αρχέτυπο μιας αιώνιας ποίησης και το αρχέτυπο του Ποιητή: όχι μόνον του δημιουργού ποίησης αλλά και μιας μοναδικά και πολύτροπα ποιητικής βίωσης της ζωής. Πρόκειται για μιαν ιδιόλεκτο νοητική και συγκινησιακή, που αφειδώλευτα διανέμεται στους κατοίκους του νησιού. Από αυτή την άποψη, ναι, αισθάνομαι ότι γεννήθηκα από τους κόρφους του νησιού μου, και κάθε μέρα αναγεννιέμαι ποιητικά στο ξημέρωμά της. Η ποίησή μου ωστόσο δεν εστιάζει στη Λευκάδα. Είναι προπάντων κοινωνική ποίηση, που ξανοίγεται σε μια καθολικότητα.

• Τελικά, η ποίηση είναι «δύσκολη υπόθεση» για τους ποιητές της;

Αυθόρμητα απαντώντας θα σας έλεγα ότι ναι, είναι μια δύσκολη υπόθεση για τον δημιουργό της. Προσωπικά τη βιώνω ως μια πράξη αυτοθυσίας. Αλλά πάλι σκέφτομαι, οι ποιητές πράγματι επιτελούν μια ιεροτελεστική πράξη αυτοθυσίας; Είναι τόσο σκληρή η ποίηση με τους δημιουργούς της; Δεν τους προσφέρει χαρά η ποίηση, δεν τους αμείβει με κάποιες δόσεις ανταποδοτικής ευτυχίας;

Στο στάδιο της δημιουργίας είναι ως να απεκδύεται ο ποιητής τον καθημερινό εαυτό του και να ενδύεται μια αλλότρια-δική του κι αυτή-συνείδηση που κανοναρχεί τα βήματά του. Διάβαζα εκείνες τις υπέροχες Εκθέσεις του Φριτς Κόχερ, του ταλαίπωρου Ελβετού συγγραφέα Robert Walser. Σε μία από τις Εκθέσεις του, περιγράφει ακριβώς αυτό το βίωμα του δημιουργού: κατά τη διαδικασία της δημιουργίας δεν μπορεί (ο δημιουργός) να μιλήσει για οποιαδήποτε ευτυχία, καθώς τελεί υπό την επήρεια μιας ξένης συνείδησης. Μόνο εκ των υστέρων, όταν θα δει αποτετελεσμένο το έργο του και θα έχει περάσει από τις εξετάσεις του, τότε θα νιώσει «τη γλυκιά, απαλή ένταση μιας ψυχικής ευδαιμονίας» και –πρόσκαιρης-ξενοιασιάς. Και συμπληρώνει την αινιγματική φράση: «Μόνο ο άδειος από συναισθήματα νιώθει ευδαιμονία όπως και η φύση». Ο ποιητής άδειος από συναισθήματα; Ναι. Γιατί του τα έχει αποστραγγίσει το δημιούργημά του…

• Σε επίπεδο περιοδολόγησης του ποιητικού σας έργου, η συγκεκριμένη συλλογή πού εντάσσεται;

Η Αλαφροΐσκιωτη Καρέκλα είναι μια «ρήξη» σε σχέση με τα προηγούμενα ποιητικά μου έργα, κυρίως σε ό,τι αφορά τα μορφολογικά και τα δομικά της δεδομένα. Πρόκειται για μια σύνθεση «υβριδική», που ενσωματώνει, όπως έχω προαναφέρει, στοιχεία εκφραστικά από διάφορα είδη του έντεχνου λόγου. Ενδεχομένως από την άποψη της μορφολογίας βρίσκεται κοντά στο μεταμοντέρνο, χωρίς όμως να ασπάζεται τη φιλοσοφική και ιδεολογική του αφετηρία.

• Στη συγκεκριμένη καρέκλα σας μπορεί να καθίσει το αναγνωστικό κοινό;

Με μια γενικότερη θεώρηση, ναι. Μπορεί να τη διεκδικήσει, αν θα τολμήσει να αναμετρηθεί μαζί της…

• Ποια τα επόμενα λογοτεχνικά σας σχέδια;

Είναι τα προγραμματισμένα και σχεδόν ολοκληρωμένα στη σύνθεσή τους: μια ποιητική συλλογή, ένα δοκίμιο…  Αλλά φοβάμαι και ελπίζω στη διατάραξη των προγραμματισμών, στα απρόσκλητα, τα απροσχεδίαστα. Όπως έγινε με το «γεγονός» της Αλαφροΐσκιωτης Καρέκλας. Είναι αυτά που εισβάλλουν αιφνιδιαστικά, απαιτητικά με την εντολή του κατεπείγοντος. Καταφτάνουν αποσπασμένα από βαθιά κρυμμένες ρίζες κι έτσι κερδίζουν προτεραιότητες με την ανυπομονησία και την υπόσχεση των ώριμων καρπών τους.

• Ευχαριστούμε πολύ, να είστε πάντα δημιουργική.

Κι εγώ σας ευχαριστώ για τις στοχευμένες ερωτήσεις σας. Και να σας εξομολογηθώ ότι εσείς με παρασύρατε να συνθέσω στις απαντήσεις τη διττή ταυτότητα: του δημιουργού και του φιλόλογου. Αν πετύχαμε στο ισοζύγιο, όλα καλά.  Διαφορετικά, ας έχουμε την επιείκεια των φίλων αναγνωστών μας…

Εύχομαι και σε σας, την ανταποδοτική «ευδαιμονία» του πολυεπίπεδου έργου σας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

 Η Βιβή Κοψιδά-Βρεττού γεννήθηκε στη Λευκάδα. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το 1996 αναγορεύτηκε Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό άριστα.. Υπηρέτησε στην εκπαίδευση  (από το 2003 ως Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων).

Έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία, μελέτες,  δοκίμια, ερευνητικές εργασίες, θέατρο, βιβλιοκρισίες. Επίσης, τις ποιητικές συλλογές: Ποιήματα προσωρινότητας (εκδ. Γρηγόρη, 2014), Όλα καλά αξιότιμοι κύριοι (Μελάνι 2016), Χειραψίες μιας ασήμαντης μέρας (Vakxikon, 2018), Κεραίες βραχείας εκπομπής (Βακχικόν 2019), Χρηματιστήριον εποχών-Χαϊκού για πέντε γένη ανθρώπων (Βακχικόν, 2021), ΗΑλαφροΐσκιωτη Καρέκλα είναι η έκτη ποιητική της συλλογή. Έχει αποσπάσει βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Συνεργάζεται με πολλά φιλολογικά περιοδικά (έντυπα και ηλεκτρονικά). Είναι μέλος επιστημονικών και λογοτεχνικών φορέων και Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Λευκάδας.