Δώδεκα ματιές στην «ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ»
- Το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» ( Μεταίχμιο» 2023) είναι σπουδή στις λεπτομέρειες που αναπλάθουν μια εποχή.
- Κάθε σελίδα του όλο και κάπου σε στέλνει που το θυμάσαι θαμπά, κάπου σε πηγαίνει σε σπίτια ή περιοχές, δρόμους και μαγαζιά όπου πέρασες/ βρέθηκες κάτι εποχές του μακρινού σου παρελθόντος , εποχές καλοκαιριού ή μέρες γιορτινές (Χριστούγεννα προπάντων) κι έχεις βαθιά την αίσθηση των χρόνων εκείνων αλλά έχεις ξεχάσει πού ακριβώς.
- Η παράθεση λεπτομερειών έχει τα πολύ θετικά ( αναπαριστά πλήρως το χώρο και το χρόνο και δημιουργεί ένα στιλ, το στιλ Συμπάρδη που δεν το έχει άλλος) .
- Ο συγγραφέας έχει την ικανότητα να κάνει το τίποτα να αποκτά μια αξία, πχ η συνάντηση με την θεία του Βέργου την κυρία Χάρη. Δε λέει τίποτα κι όμως αυτό το τίποτα το κάνει εντυπωσιακά ενδιαφέρον.
- Πλεονέκτημα για το μυθιστόρημα αποτελούν τα μικρά χωριστά κεφάλαια.
- Είναι ένα βιβλίο που δεν μπορείς να το αφήσεις. Λες και δημιουργεί δίνες και μέσα τους περιδινίζονται οι αναγνώστες ώσπου απορροφούνται και χάνονται
- Οι αμφισημίες, οι στιχομυθίες που κρατάνε σε λεπτή ισορροπία τους συνομιλητές αφήνοντας τον αναγνώστη να μετεωρίζεται σε μια αβεβαιότητα, στο ερώτημα «είναι; δεν είναι;» , στην τόσο ελκυστική αμφιβολία του θετικού/αρνητικού , της έλξης/ απώθησης, του γεγονότος που λες ‘τέλειωσε’ και που μια τελευταία λέξη απομακρύνει το τέλος – όπως ακριβώς γίνεται και στη ζωή. Ο Συμπάρδης είναι αριστοτέχνης στο να στήνει τέτοιους διαλόγους αλλά και ολόκληρες σκηνές τυλιγμένες μέσα σε μια ατμόσφαιρα αμφιβολιών. Τραβάει τη σκέψη του ή τα ενδεχόμενα ως τα άκρα. Τελειώνοντας το βιβλίο , ο αναγνώστης φεύγει έχοντας περισσότερα ερωτηματικά παρά απαντημένα ερωτήματα.
- Η λογοτεχνία του είναι μυητική. Πρέπει κανείς να διαβάσει 2 και 3 βιβλία του για να εθιστεί σε ένα ύφος. Σε μια γραφή η οποία είναι ικανή να καταπιαστεί με το τετριμμένο τίποτα, να εκθέσει δηλαδή τις ασήμαντες λεπτομέρειες μιας καθημερινότητας – να σου τις δείξει σε όλη τους την έκταση κι αφού σε εντυπωσιάσει , να πειστείς ότι τέχνη παράγεται ακόμα και από το μηδαμινό νίχιλο.
- Λέξεις που πετιούνται στον αέρα ξαφνικά ενταγμένες όμως στη ροή της αφήγησης ( πχ «κωλοαρρώστια στο Ναύπλιο.. καλά να πάθει.. ας πρόσεχε» σελ.118) είναι ικανές να εξάψουν την περιέργεια του αναγνώστη και να πυροδοτήσουν το ενδιαφέρον του. Κι ας μην έχουν συνέχεια, ας μη δοθεί καμία περαιτέρω εξήγηση.
- Η χούντα βρίσκεται κάπου στο βάθος, δεν σχετίζεται με την καθαυτήν αφήγηση. Το ντεκαντάνς στοιχείο ενός αφόρητου μικροαστισμού που διατρέχει το μυθιστόρημα, συνάδει – στο βαθμό που συνάδει– με τον τον εκχυδαϊσμό και την κιτς αισθητική της απριλιανής χούντας.
11Σημασία έχει ότι ο Συμπάρδης σμιλεύει το χαρακτήρα ανθρώπων πολύ καθαρά. Του αφηγητή, της Αλίκης, του πλοιάρχου, της Μιμής. Και εντυπώνοται στο μυαλό του αναγνώστη.
12.Μεγάλη η φροντίδα του συγγραφέα να ανανεώσει τις λέξεις, τις φράσεις, τη διατύπωση απαλλάσσοντας όλα αυτά από την τετριμμένη, την πολυφορεμένη χρήση τους «έδωσα δίκιο στον Πέτρο» – όχι είχε δίκιο ο Πέτρος . Ή, τοποθετεί το ρήμα στο τέλος, ποικίλλοντας έτσι την έναρξη της φράσης : πχ «Από περίπτερο της πλατείας Αμερικής καλούσε, ‘κοντά σου είμαι, δύο βήματα απ’ το σπίτι’ είπε» // « Σε λίγο ψωμί και στα δύο τηγανητά αυγά που παράγγειλε μόλις καθίσαμε περιορίστηκε».
Κώστας Λογαράς
