Ο Χάμεντ Μπιν Ακίλ κατασκευάζει μια καλειδοσκοπική αφήγηση μικρότερων ιστοριών που φασματικά εισχωρούν η μια στην άλλη. Βίοι παράλληλοι και τεμνόμενοι, αφετηρίες και κομβικά σημεία επαναπροσδιορισμού, αναβαπτισμού και ανακατεύθυνσης διέπουν την εξιστόρηση ενός πολυδιάστατου, μικρού αλλά δαιδαλώδους μυθιστορήματος στο οποίο πραγματεύεται τη σύνδεση και την αλληλεπίδραση μεταξύ Στωικισμού-Τέχνης-Μουσικής- Έρωτος-εποχής των λουλουδιών-σύγχρονης Σαουδικής Αραβίας.

Αυτό που  ενώνει τους ήρωες του μυθιστορήματος είναι η αγάπη τους για τη μουσική, την τέχνη ,την ελευθερία, τον έρωτα και η πίστη τους σε ένα μέλλον ειρηνικό, στο οποίο δεν θα υπάρχει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο αλλά ούτε και ο ψυχολογικός βιασμός που υφίσταται η γυναίκα εδώ και αιώνες σε χώρες σαν την Σαουδική Αραβία και θύμα της πατροπαράδοτης ,εθιμοτυπικής κληρονομιάς της και μιας πεπαλαιωμένης εθιμολατρείας, που όσο προσπαθούσε να της αντισταθεί ή να της ξεφύγει, τόσο περισσότερο βούλιαζε μέσα της.

Η μουσική μπορεί να απορροφήσει όλα τις πτυχές της ζωής ενός ανθρώπου, ενώ η ζωή δεν μπορεί να απορροφήσει όλες τις πτυχές και τις εκδηλώσεις της μουσικής.

«Ήταν ο καιρός των λουλουδιών

δεν ξέραμε καθόλου από φόβο

το αύριο είχε τη γεύση του μελιού

το χέρι σου έπαιρνε το δικό μου

η φωνή σου ακολουθούσε τη φωνή μου.

Ήμασταν νέοι και πιστεύαμε στον ουρανό

λα-λα-λα…»

Η Μαριάμ μια νέα και δροσερή ύπαρξη ,μόλις δεκαοκτώ χρονών ήταν ερωτευμένη με τον συγγραφέα. Η Μαριάμ ήταν μια μικρή ,παράξενη αγία. Αυτή η κοπέλα ήθελε να γίνει οσιομάρτυρας, λάτρευε τον κίνδυνο, την πρόκληση, ήταν απερίσκεπτη και όλα αυτά συνέβησαν την άνοιξη, την εποχή των λουλουδιών…

Κι ακριβώς επειδή ο συγγραφέας και η Μαριάμ ήταν νέοι και παράτολμα αθώοι , δεν αντιληφθήκανε το μέγεθος του μαρτυρίου που της είχε σχεδιάσει το σκοτεινό συγγενικό της περιβάλλον.

Τα κορίτσια στη Σαουδική Αραβία δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια «ιδιοκτησία», ένα τρόπαιο που απλώς αλλάζει χέρια και από τα χέρια του πατέρα περνάει στα χέρια του συζύγου.

Κι έτσι μετά ήρθαν μέρες της βροχής και της ομίχλης /με θορύβους μυστηρίους και με δάκρυα…

Ο συγγραφέας υφαίνει αριστοτεχνικά την πλοκή, πυκνώνοντας και αραιώνοντας τον χρόνο, έτσι ώστε ούτε να πλατειάσει, αλλά ούτε και να αφήσει στον αναγνώστη νοηματικά κενά, και χρησιμοποιεί άρτια τις αφηγηματικές τεχνικές, πλουτίζοντας ταυτόχρονα, με αξιοθαύμαστο τρόπο, την ιστορία του με πλούσιο πραγματολογικό υλικό.

Τι συνέβη στον εκκεντρικό Δάσκαλο του Στωικισμού ,του ανθρώπου που βαδίζει τον μακρύ και δύσβατο δρόμο της σοφίας σε μια εποχή που όλα παραμένουν ρηχά και αδιάφορα; Τι σημαίνει για ένα γέροντα Δάσκαλο να κουβαλά το βάρος της γνώσης, ένα βάρος που τον κάνει να μην μπορεί πια να αντέξει την τυφλή υπακοή στις προκαταλήψεις και τις παρωχημένες πεποιθήσεις των άλλων; Ή, γιατί δεν τιμωρήθηκε ο Ιμάμης; Γιατί τον προσέγγισε ο συγγραφέας μέσα από τις ελάχιστες αναφορές του φίλου του μουσικού με το  ούτι, από την Υεμένη; Γιατί είναι νομοτέλεια όποιος επιμένει να εφαρμόζει εκείνα που καταγγέλλει η πλειοψηφία ,συχνά πληρώνει με το αίμα του το τίμημα της διαφοροποίησης του από τους άλλους;  Γιατί η φιγούρα του βασιλιά που ενώ στο βιβλίο αντιπροσώπευε τον προοδευτισμό και την επαναστατική σκέψη, παρέμενε σύμβολο της μοναρχίας και γιατί ο βασιλιάς δια στόματος Δασκάλου είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο του βιβλίου; Γιατί ο βασιλιάς αναρωτιέται για την έννοια της ευσέβειας; Γιατί η πανέμορφη Μαριάμ ή Χανάντι εγκατέλειψε χωρίς λόγο τον συγγραφέα; Ήταν η Μαριάμ η μετενσάρκωση της Λίλιθ, της μυθικής εκείνης γυναίκας που δεν υποτάχτηκε στον Αδάμ και το πατριαρχικό του σύστημα; Γιατί η ιστορία της Μαριάμ με την απόκοσμη ομορφιά είναι μάλλον περικομμένη, μήπως επειδή αποτελεί για τον συγγραφέα μια προσθήκη, ένα πρόσωπο που τον βοήθησε να προσεγγίσει πιο σφαιρικά τα θέματα που ήθελε να πραγματευτεί και να μεταφέρει κάποια επιπρόσθετα μηνύματα; Γιατί ο συγγραφέας άκουγε στωικά τη Μαριάμ ,χωρίς ποτέ να της φέρνει την παραμικρή αντίρρηση; Γιατί δεν μπορούσε να καταλάβει τη γυναίκα που αγαπούσε; Είναι πράγματι οι γυναίκες τόσο δυσανάγνωστες και πλάσματα ακατάληπτα; Γιατί οι γυναίκες κουβαλάνε μόλις δύο επιλογές στη Σαουδική Αραβία: να είναι τίμιες ή να είναι πόρνες; Γιατί αγαπάμε; Και όταν αγαπάμε ,γιατί μας είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τον λόγο που επιλέγουμε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο; Όταν η αγάπη ξεπερνά την ανάγκη μετατρέπεται σε έγκλημα; Γιατί ένας σωτήρας του κόσμου πρέπει να είναι περιθωριακός ή τρελός; Αυτός που έχει γνώση έχει και τη δύναμη;  Πώς μπορεί κάποιος να πειστεί για τη διαφορά ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία στην τέχνη; Και γιατί κάθε ιστορία πρέπει να είναι μια αυτοβιογραφία του συγγραφέα της;

Ο Χάμεντ Μπιν Ακίλ καταφέρνει με έναν λόγο καθαρό, απλό και σαφή, γι’ αυτό και ιδιαίτερα συναρπαστικό, να ξετυλίξει  την  αφήγηση και τον ζωντανό διάλογο τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων του, τις αμφιβολίες τους και τον προβληματισμό τους και να μας δώσει μια απολύτως πιστευτή ιστορία.

Το μυθιστόρημα αυτό, χωρισμένο σε έντεκα μέρη, καταφέρνει να κρατά άσβεστο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, που περιδιαβαίνει νοερά σε πόλεις και τοποθεσίες της σύγχρονης Σαουδικής Αραβίας, μιλάει για τη μουσική, για την τέχνη, για μια ερωτική ιστορία και αναφέρει φιλοσοφικούς στοχασμούς.

Πρόκειται για ένα έργο που στοχεύει όχι μόνο στη λογοτεχνική απόλαυση αλλά και στην αφύπνιση, στην ευαισθητοποίηση και στην κινητοποίησή μας, ώστε να ληφθούν έστω και τώρα κάποια μέτρα διάσωσης των καταπιεσμένων γυναικών του πλανήτη μας.

Είναι η φωνή του Χάμεντ Μπιν Ακίλ  που μας αφυπνίζει, για να μας οδηγήσει σε ένα σύμπαν πιο φωτεινό, αυτό όπου ο έρωτας, η μουσική και τα όνειρα των νέων ανθρώπων θα είναι η κινητήρια δύναμη, όπου η αγάπη δεν χρειάζεται κρησφύγετα ,περιορισμούς και θανάσιμες εμπειρίες, όπου οι άνθρωποι δεν σε απειλούν όταν είσαι ερωτευμένος ,ούτε ζουν με τον φόβο της παραδειγματικής τιμωρίας επειδή παραδίδονται στον έρωτα ή ανοίγονται στην αγάπη και το κυριότερο, δεν κρύβονται σαν τρομαγμένα ζώα από την εκδικητική μανία ενός τυφλού συντηρητισμού, μιας επιβεβλημένης ηθικής και μια άδικης κοινωνίας με τις απαρχαιωμένες παραδόσεις της.

Ο Χαμέντ Μπιν Ακίλ (Hamed Bin Aqeel) γεννήθηκε το 1974 στην πόλη Ταίφ της Σαουδικής Αραβίας και είναι μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και ποιητής. 

Κώστας Α. Τραχανάς