Το βιβλίο αυτό ανήκει στην ίδια σειρά με τα «Sapiens. Μια εικονογραφημένη ιστορία – Η γέννηση του ανθρώπου» και «Sapiens. Μια εικονογραφημένη ιστορία -Τα θεμέλια του πολιτισμού».
Στο βιβλίο αυτό γίνεται ένας διαγωνισμός σε ένα ριάλιτι σόου μπουρλέσκ, γεμάτο αναφορές στην ποπ κουλτούρα, για να βρούμε ποιος είναι ο άρχοντας της ιστορίας, ποιος κινεί τα νήματα της ιστορίας, να καταλάβουμε την διαδικασία που καθορίζει την ιστορία του ανθρώπου και να καταλήξουμε στην παραδοχή ότι η γενική κατεύθυνση της ιστορίας είναι προς την ενοποίηση.
Έχουμε καταλήξει σήμερα σε έναν ενιαίο ανθρώπινο πολιτισμό εξαπλωμένο σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά ποιος βρίσκεται πραγματικά από πίσω, από ποια ιστορικά φαινόμενα προήλθε αυτή η ενοποίηση, ποιος κινεί τα νήματα πίσω από το φαινομενικό πανδαιμόνιο των ανθρωπίνων υποθέσεων, ποιος διευθύνει την πορεία των πολέμων, που ενορχηστρώνει πολιτικές επαναστάσεις και φέρνει τεχνολογικές εφευρέσεις;
Η ιστορία δεν είναι κυκλική ούτε τυχαία και σίγουρα δεν είναι απλώς μια σειρά από συγκρούσεις (κάθε σύγκρουση είναι επίσης και μια συνάντηση)!
Μας αποκαλύπτει το καταπληκτικό αυτό βιβλίο του ιστορικού Γιουβάλ Χαράρι πως εξαπλώθηκαν οι αυτοκρατορίες, το χρήμα και οι οικουμενικές θρησκείες και διαμόρφωσαν την πορεία της ιστορίας!
Οι αυτοκρατορίες υπήρξαν η πιο διαδεδομένη μορφή πολιτικού συστήματος στον κόσμο τα τελευταία 2.000 χρόνια.
Η πρώτη αυτοκρατορία του κόσμου ήταν η Ακκαδική αυτοκρατορία των Σαργών.
Οι πιο επιτυχημένες αυτοκρατορίες στην ιστορία ανάμειξαν πολλές κουλτούρες και δημιούργησαν νέους υβριδικούς πολιτισμούς.
Οι αυτοκρατορίες προκάλεσαν τεράστια οδύνη σε δισεκατομμύρια ανθρώπους μέσα στην ιστορία.
Σίγουρα δεν ήταν δίκαιες οι αυτοκρατορίες αλλά όμως καθόρισαν την πορεία της ιστορίας και μας έκαναν αυτό που είμαστε. Επί χιλιάδες χρόνια, η ιστορία κινείται στην κατεύθυνση της ολοένα και μεγαλύτερης ενοποίησης των ανθρώπων.
Το χρήμα ήταν το άλλο χέρι που έστρεψε την ανθρώπινη ιστορία προς την ενότητα.
Το χρήμα είναι το μοναδικό ανθρώπινο σύστημα εμπιστοσύνης που μπορεί να γεφυρώσει σχεδόν κάθε πολιτισμικό χάσμα και δεν κάνει ποτέ διακρίσεις με βάση τη θρησκεία ,το φύλο, την ηλικία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό.
Οι δυο αρχές στις οποίες βασίζεται το χρήμα είναι η οικουμενική του μετατρεψιμότητα (το χρήμα μπορεί να μετατρέψει οτιδήποτε σε οτιδήποτε άλλο) και η αρχή της οικουμενικής εμπιστοσύνης, δηλαδή με το χρήμα ως ενδιάμεσο, οποιοιδήποτε δυο άνθρωποι μπορούν να συνεργαστούν σε οποιαδήποτε εγχείρημα.
Αν ξύσεις όμως λίγο την επιφάνεια σε οικονομικές θεωρίες όπως ο καπιταλισμός και ο κομμουνισμός πάντα θα βρεις ηθικές θεωρίες από κάτω …ακόμα και θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Το χρήμα απειλεί να καταστρέψει κάθε ανθρώπινη κοινότητα και να μετατρέψει τον κόσμο σε μια μεγάλη άκαρδη αγορά.
Οι άνθρωποι βασίζονται στο χρήμα να διευκολύνουν τη συνεργασία ,αλλά φοβούνται επίσης ότι το χρήμα θα καταστρέψει τις αξίες και τις κοινότητές τους.
Για χιλιάδες χρόνια η θρησκεία βοήθησε τους ανθρώπους να ενωθούν, τουλάχιστον όσο το χρήμα και οι αυτοκρατορίες.
Η θρησκεία είναι ένα σύστημα ανθρώπινων νόμων, κανόνων και αξιών, θεμελιωμένο στην πίστη μιας υπεράνθρωπης τάξης.
Στην αρχή η κυρίαρχη κοσμοαντίληψη ήταν ο ανιμισμός (οι σάπιενς πίστευαν ότι έπρεπε να σέβονται τις απόψεις και τα συμφέροντα των κοσμικών πνευμάτων, των ζώων, των φυτών, τις νεράιδες …) μετά ήταν ο πολυθεϊσμός , η πίστη σε μια μεγάλη ομάδα μεγάλων θεών και το 1350 π.Χ. εμφανίστηκε στην Αίγυπτο η πρώτη μονοθεϊστική θρησκεία όταν ο φαραώ Ακενατόν προήγαγε ως υπέρτατο θεό τον Άτον.
Ο πολυθεϊσμός γέννησε τις μονοθεϊστικές θρησκείες …αλλά και τις δυϊστικές θρησκείες (αυτές πιστεύουν ότι τον κόσμο δεν τον κυβερνάει μόνο ένας μεγάλος Θεός, αλλά δύο αντιτιθέμενες δυνάμεις: το καλό και το κακό).
Η μεγάλη ανατροπή ήρθε με τον χριστιανισμό, ο οποίος ξεκίνησε σαν μια ασήμαντη ιουδαϊκή σέχτα και ο Παύλος από την Ταρσό τον διέδωσε σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Έτσι οι χριστιανοί άρχισαν να απευθύνουν τις ιεραποστολικές τους δραστηριότητες σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μια άγνωστη Ιουδαϊκή σέχτα κατέλαβε τη μεγάλη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Η επιτυχία του χριστιανισμού λειτούργησε ως πρότυπο για μια άλλη μονοθεϊστική θρησκεία που εμφανίστηκε στην αραβική χερσόνησο τον 7ο αιώνα -το Ισλάμ.
Το πραγματικά νέο με τον μονοθεϊσμό δεν ήταν η ηθικότητα, αλλά η έλλειψη ανεκτικότητας…
Ο μονοθεϊσμός δεν έδειχνε καμία φειδώ στην πραγματοποίηση θρησκευτικών διωγμών και ιερών πολέμων-που ήταν χρήσιμοι για τη διάδοση του θεϊκού λόγου και τη βίαιη ενοποίηση διαφορετικών ανθρώπινων ομάδων κάτω από τη σημαία ενός μόνο Θεού.
Ένα είναι σίγουρο: οι μονοθεϊστικές θρησκείες δυσκολεύονται πολύ να εξηγήσουν το κακό!
Σήμερα, με εξαίρεση την Ανατολική Ασία, οι περισσότερες χώρες ασπάζονται κάποια μονοθεϊστική πίστη.
Ο μονοθεϊσμός είναι ένα τεράστιο χωνευτήρι! Ο μέσος χριστιανός πιστεύει σε έναν μονοθεϊστικό Θεό και σε έναν δυϊστικό διάβολο και σε πολυθεϊστικούς αγίους και σε ανιμιστικά πνεύματα (αυτό λέγεται συγκρητισμός)!
Ο Σιντάρτα Γκαουτάμα ή Βούδας είχε ένα νόμο, το νόμο Ντάρμα ή Ντάμα που έλεγε: η οδύνη γεννιέται από την επιθυμία. Ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε την οδύνη είναι να απελευθερωθούμε από κάθε επιθυμία και ο μόνος τρόπος να απελευθερωθούμε από την επιθυμία είναι να εκπαιδεύσουμε το μυαλό να βιώνει την πραγματικότητα ως έχει.
Τους τελευταίους αιώνες οι θρησκείες σε όλο τον κόσμο έχουν χάσει πολλή από την παραδοσιακή τους δύναμη και πολλούς από τους παραδοσιακούς τους ρόλους. Οι παραδοσιακές θρησκείες έχουν χάσει τον κεντρικό ρόλο που είχαν κάποτε σε πολλά πεδία, από την ιατρική και τα αγροτικά θέματα μέχρι τα οικονομικά ζητήματα. Υπάρχει όμως ένα πεδίο στο οποίο εξακολουθούν να παίζουν καθοριστικό ρόλο, στην ταυτότητα. Επίσης οι θρησκευτικές τελετές και ιεροτελεστίες δίνουν συχνά ομορφιά στην καθημερινή ζωή και παροτρύνουν τους ανθρώπους να γίνονται καλύτεροι και πιο συμπονετικοί.
Τελικά και οι αυτοκρατορίες και το χρήμα και οι οικουμενικές θρησκείες έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην ενοποίηση του κόσμου. Μήπως όμως η επιστήμη ελέγχει την πορεία της ιστορίας;
Η δημιουργία αυτού του κόμικ είναι μια ομαδική δουλειά απλωμένη σε όλο τον κόσμο. Συμμετείχαν εκτός του Γ.Χαράρι ,ο Ν.Βαντερμούλεν και ο Ν.Κεϊσανάβε (που έκανε και την εξαιρετική εικονογράφηση),που έβαλαν την καρδιά και το τεράστιο ταλέντο τους για να γράψουν αυτό το κόμικ, με τα ξεκαρδιστικά αστεία τους και τις αφηγηματικές τους επινοήσεις.
Και οι τρεις βρήκαν νέους τρόπους να διηγηθούν ξανά την ανθρώπινη ιστορία.
Ένα κόμικ για να ξανασκεφτούμε όλα όσα νομίζουμε πως ξέρουμε για την ιστορία της ανθρωπότητας.
Ένα Graphic Novel που αποτελεί ένα σπάνιο έργο αναφοράς, καθώς φωτίζει με αξεπέραστη ακρίβεια τους άρχοντες της Ιστορίας.
Η πλοκή συνδιαλέγεται με την εικόνα, ενώ η εικόνα δεν στέκει απέναντι από τις λέξεις, ξεπηδά από αυτές με ενάργεια και ζωντάνια…
Ένα διασκεδαστικό, μορφωτικό και πανέμορφο εικονογραφημένο βιβλίο.
