«Η θεατρική ατζέντα του φετινού καλοκαιριού περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες σκηνοθετικές προσεγγίσεις, ελληνικά έργα, κωμωδίες, εκπλήξεις και αγαπημένες παραστάσεις των τελευταίων ετών σε περιοδεία και λίγο μπαλέτο.», λέει πληροφοριακό site για το Θέατρο.

Μερικά ερανίσματα από έναν «Οδηγό Θεάτρου», που προφανώς βασίζεται στο δελτίο τύπου, που έλαβε για μια παράσταση του καλοκαιριού.

Στον τίτλο: «Ένα νέο έργο με τον…» Μα σε κάθε θεατρική περίοδο υπάρχουν πάμπολλα θεατρικά «νέα έργα με τους…» και διερωτάται κανείς το “νέο” είναι η είδηση ή ο “τον”…

«Σε επιλεγμένα θέατρα σε όλη την Ελλάδα θα παρουσιαστεί φέτος η παράσταση…» Σάμπως οι άλλες παραστάσεις παίζονται τυχαία, όπου βρούνε ή από όπου περνάνε;

«Ανακαλύψτε τους σταθμούς της νέας παράστασης που σκηνοθετεί…»

«Διαβάστε παρακάτω την αναλυτική πορεία της παράστασης στα θέατρα της Αττικής»

«Η ανάδυση του εαυτού στην άγρια φύση είναι μια φυγή από την ασφάλεια και την ατροφία του πνεύματος που παράγει η ασφάλεια. Είναι για χάρη της απελευθέρωσης του ανθρώπινου πνεύματος και, στην πορεία, ο άνθρωπος γίνεται μέρος της βαθιάς αρμονίας του φυσικού σύμπαντος». Σάμπως να υπάρχει και αφύσικο Σύμπαν…

«Διαβάζοντας την ιστορία από την οπτική του βιομηχανοποιημένου και σύγχρονου περιβάλλοντος του 21ου αιώνα…»

«Ως καλλιτέχνες είναι καθήκον μας να βρούμε τρόπους για να βελτιώσουμε την ποιότητα του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι νιώθουν, ακούνε, βλέπουν και αγγίζουν τον κόσμο.»

«Είμαστε μέρος των διεργασιών της γης…»

Στους «συντελεστές» μαθαίνουμε ότι «Τη μετάφραση της διασκευής έχει αναλάβει η…», δηλαδή συμπεραίνoυμε ότι πρόκειται για μια παράσταση ξενόγλωσης διασκευής ενός γνωστού λογοτεχνικού κειμένου, αλλά πουθενά δεν υπάρχει όνομα “διασκευαστή”. Ίσως επειδή θα έπρεπε να ληφθεί άδεια και να καταβληθούν πνευματικά δικαιώματα…

‘Αλλο περιστατικό:

Σε αναζήτηση στην Google, με τις λέξεις «Παγκόσμια πρεμιέρα», βγαίνουν πρώτες πρώτες τρεις  αναρτήσεις για την «Παγκόσμια πρεμιέρα της Ιφιγένειας εν Αυλίδι».

Αγαπητοί δραματολόγοι και λοιποί της θεατρικής θεωρίας, όταν λέμε «Παγκόσμια Πρεμιέρα» ή «Παγκόσμια Πρώτη», εννοούμε του ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ, όχι της παράστασης. Οι παραστάσεις ΟΛΕΣ -μα ΟΛΕΣ- είναι Παγκόσμιες Πρώτες την ημέρα της πρεμιέρας τους.

Κι αυτό το μαργαριτάρι από το δελτίο τύπου κορυφαίου (πιο κορυφαίου δε γίνεται) θεατρικού παραγωγού, που οι “δημοσιογράφοι” αναπαράγουν, χωρίς υποχρέωση να σκεφτούν κατ’ ελάχιστον…

Σε άλλο ρεπορτάζ-ανακοίνωση υπάρχουν, πριν παιχτεί η παράσταση, τα εξής: «σε μουσική διεύθυνση του καταπληκτικού βέλγου μαέστρου…», «Ο αναγνωρισμένος σε Η.Π.Α., Ευρώπη, Ασία και Αυστραλία δημιουργός…», «ο διεθνώς καταξιωμένος σαξοφωνίστας… που θα την παρουσιάσει σε α΄ πανελλήνια εκτέλεση», «Η διεθνούς αναγνώρισης πιανίστα… αναμετριέται με το έργο, υποσχόμενη μια καταιγιστική ανάγνωση» και παρακάτω στην ανάλυση των «έργων» ο συντάκτης επιλέγει ύφος γραφής αστρολόγων για τα ζώδια. Και αυτά για παράσταση σοβαρότατου θεσμικού αθηναϊκού θεάτρου…

Η χρήση επιθέτων είναι απαραίτητη σε ένα κείμενο κριτικής, αλλά να βγαίνει ο ίδιος ο “παραγωγός” (ή προαγωγός σε κάποιες περιπτώσεις) και να βάζει στη διαφήμιση του προϊόντος του κοσμητικά επίθετα του τύπου «ο τιτανοτεράστιος πρωταγωνιστής», «ο παμμέγιστος καλλιτέχνης», «ο προικισμένος ανερχόμενος» είναι μέγιστο δείγμα, ότι έχουν χαθεί τα αυγά και τα πασχάλια. Τα χάλια της διαφήμισης έχουν φτιάξει ένα τεράστιο χαλί, που σκεπάζει τον πολιτισμό της χώρας.

Έχουμε στην Ελλάδα τρία πανεπιστημιακά προπτυχιακά τμήματα θεατρικών σπουδών 4ετούς φοίτησης (το πρώτο λειτουργεί εδώ και 32 χρόνια) και ένα 5ετούς φοίτησης. Δηλαδή έχουμε πια ένα μεγάλο αριθμό σπουδαγμένων θεατρολόγων, οι οποίοι υποτίθεται ότι θα συνέβαλλαν στη θεωρητική υποστήριξη των παραστάσεων και του Θεάτρου γενικότερα. Τα κείμενα, όμως που κυκλοφορούν στα διάφορα ειδησεογραφικά sites, δείχνουν ότι πολύ μικρή είναι η συμβολή της επιστήμης στην δια κειμένων υποστήριξη του προϊόντος “Θέατρο”. Αν ρίξουμε δε μια ματιά σε “κριτικές” παραστάσεων στα sites, θα διαπιστώσουμε μεγάλη συγγραφική προχειρότητα και χειρισμό της ελληνικής γλώσσας επιπέδου εκθέσεων της πρώτης λυκείου. Σε πολλές περιπτώσεις, συναντούμε και “αβλεψίες”, τυπογραφικά και ορθογραφικά λάθη, που ξέφυγαν από τον έλεγχο του αρχισυντάκτη (αν υπάρχει). Αναρωτιέμαι πολλές φορές, διαβάζοντας τέτοια κείμενα, αν ο συντάκτης ξαναδιάβασε αυτό που έγραψε, βοηθούμενος από τον αυτόματο διορθωτή του διαδικτύου.

Με την ταχύτητα, που μου επιτρέπουν οι νέες τεχνολογίες, πάω στον ιστότοπο του πρώτου και αρχαιότερου Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, για να βρω ιστορικά στοιχεία της ίδρυσής του, της λειτουργίας του, του σκοπού των σπουδών του κλπ.

Διαπιστώνω ότι στην πρώτη σελίδα υπάρχει ανάρτηση «Kαλώς ορίσατε στον ιστότοπο του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ» και χαιρετισμός του Προέδρου του Τμήματος «Με την ευκαιρία της έναρξης του νέου ακαδημαϊκού έτους 2023-2024…»

Έχουμε  δύο φωτογραφίες, που κυριαρχούν στη σελίδα: Η φωτογραφία τίτλου, με 12 φοιτήτριες με θεατρικό μακιγιάζ, στημένες για φωτογράφιση κάποιου “θεατρικού” που ετοίμαζαν και παρακάτω η φωτογραφία του προέδρου στο γραφείο του κοιτάζοντας ευθέως στην κάμερα. Η βασική όψη-ενημέρωση αυτής της πρώτης σελίδας έγινε τον Οκτώβριο του 2023.

Παρακάτω, με εικόνα, αναγγελίες τριών εκδηλώσεων: η πρώτη 17/10/2024, η δεύτερη 5/7/2024 και η τρίτη 17/6/2024. Αυτά.

Σε πλαϊνή στήλη υπάρχει λινκ για “TO ΠΑΛΙΟ  SITE”. Αν το ακολουθήσουμε βλέπουμε στην πρώτη σελίδα μια ανακοίνωση για ένα συνέδριο, για τα 30χρονα του τμήματος, που θα γινόταν στις 10 Νοεμβρίου 2021. Δηλαδή, η ενημέρωσή του έχει φτάσει στο ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.

Το 2022-2023, φαίνεται να έχει χαθεί κάπου στη μεταφορά από το παλιό στο νέο site.

Η σημερινή εικόνα που είδα στον υπολογιστή μου, στο www.theatre.uoa.gr δεν έχει καμιά σχέση με τη γενικότερη εικόνα, που έχω για τους εξαιρετικούς καθηγητές, που έχουν περάσει από το Τμήμα και τους ξεχωριστούς φοιτητές, που γνώρισα προσωπικά στο αμφιθέατρο ή σε άλλες ευκαιρίες συνεργασίας.

Ομολογώ ότι συνάντησα φοιτητές και απόφοιτους με αγάπη για το θέατρο και επάρκεια για το πεδίο της έρευνας. Δεν ξέρω πόσοι από αυτούς τους ικανούς κατάφεραν να συμμετέχουν σε κείμενα που κυκλοφορούν στα θέατρα ή στο διαδίκτυο, πάντως η είκόνα του site αδικεί την πραγματικότητα και την Ιστορία του Τμήματος.

Εν κατακλείδι, θα έλεγα, ότι μετά τη μικρή αυτή έρευνα στο διαδίκτυο, καταλαβαίνω απολύτως σε ποιο βαθμό πνευματικής εξαθλίωσης έχει η φτάσει η χώρα, αφού δεν μπορεί να περιμένει τίποτα, ούτε από τους ξεχωριστούς θεσμικούς παράγοντες του Θεάτρου, ούτε από την επάρκεια της κορυφής του εκπαιδευτικού συστήματος, που είναι η εικόνα των πανεπιστημιακών σπουδών, στο πεδίο της μικρής μου έρευνας.

Ελπίζω το φαινόμενο να είναι περιορισμένο στο ελάχιστο που έτυχε να δω. Να μην είναι γενικότερο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, γιατί φανταστείτε τι πρέπει να περιμένουμε, όταν θα καταφθάσουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια Τέχνης ή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών επιστημών.

«Δεν θέλω να βλέπω θέατρο» είχα γράψει τον Απρίλιο του 2019, στο Περί ου. Με αυτά, που εμμέσως πληροφορούμαι, φοβάμαι ότι τα επόμενα χρόνια θα δούμε πραγματικά στην Επίδαυρο, σε Παγκόσμια Πρώτη και την “Ιφιγένεια εν Καυλίδι” και ελπίζω να μην είμαι ο σκηνοθέτης της.

Υ.Γ.  Όταν έγραφα αυτό το κείμενο συναντήθηκα στο διαδίκτυο με μια φωτογραφία (του τίτλου) από την Επίδαυρο αυτής της Παγκόσμιας Πρεμιέρας του Ευριπίδη. Μπορεί η παράσταση να είναι εξαιρετική, όμως η εικόνα της Επιδαύρου, σε μια τραγωδία του Ευριπίδη, αισθητικής Eurovision ή σαν νυχτερινό μαγαζί της πάλαι ποτέ παραλιακής, δεν τιμά ούτε το Θέατρο, ούτε τη Χώρα.

KZK /5.7.2024