Το Σάββατο της ΣΤ εβδομάδας των Νηστειών η Εκκλησία μας όρισε να εορτάζεται η Ανάσταση του Λαζάρου, του φίλου του Χριστού. Το θαυμαστό αυτό γεγονός συμπίπτει χρονικά με την είσοδο του Κυρίου μας στην Ιερουσαλήμ και επίσης το γεγονός της εκ νεκρών αναστάσεως του Λαζάρου είναι το προμήνυμα και της δικής Του πανένδοξης ανάστασης!

Ο Λάζαρος με τις αδελφές του Μάρθα και Μαρία, κατοικούσαν στην κώμη Βηθανία, και είχαν εγκάρδιες φιλικές σχέσεις με τον Κύριο. Φαίνεται ότι πολλές φορές είχαν την ύψιστη τιμή και χαρά να δεχτούν και να φιλοξενήσουν το Χριστό στον ευλογημένο οίκο τους (Λουκ.10,38-42).

Ξαφνικά ο Λάζαρος ασθένησε βαριά. Οι δυο αδερφές έστειλαν μήνυμα στον Ιησού ότι ο αγαπημένος Του φίλος ο Λάζαρος αρρώστησε. Ο Χριστός διαβεβαίωσε τους απεσταλμένους πως «αύτη η ασθένεια ούκ έστι προς θάνατον, αλλ’ υπέρ της δόξης του Θεού, ίνα δοξασθή ο υιός του Θεού δι΄ αυτής» (Ιωάν.11,4). Όμως ο Λάζαρος πέθανε και ετάφη σε σπηλαιώδες μνημείο, σύμφωνα με τις ιουδαϊκές συνήθειες. Ο Χριστός αφού έμεινε δύο ημέρες στον τόπο που βρισκόταν πήρε τους μαθητές του και γύρισε στην Ιουδαία κατευθύνθηκε στη Βηθανία. Καθ’ οδόν τους διαβεβαίωνε πως «Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται΄ αλλά πορεύομαι ίνα εξυπνήσω αυτόν» (Ιωάν.11,12-15).

Η ενθουσιώδης Μάρθα, όταν έμαθε ότι ο Χριστός έρχεται στη Βηθανία, έτρεξε να Τον προϋπαντήσει και με απόλυτη εμπιστοσύνη σε Αυτόν του είπε: «Κύριε, ει ης ώδε, ο αδελφός μου ουκ αν ετεθνήκει. Αλλά και νυν οίδα ότι όσα αν αιτήση τον Θεόν, δώσει σοι ο Θεός». Ο Ιησούς της λέει ξεκάθαρα: «αναστήσεται ο αδελφός σου» (Ιωάν.11,24) και διαβεβαιώνει πανηγυρικά: «Εγώ ειμί η ανάστασις και η ζωή. Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται΄ και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιωάν.11,26). Μετά ζήτησε να τον οδηγήσουν στο μνημείο και να άρουν τον λίθο από την θύρα του σπηλαίου. Η Μαρία, όμως, Τον προειδοποίησε: «Κύριε, ήδη όζει΄ τεταρταίος γαρ εστι». Ο Χριστός της είπε πως «ουκ είπον σοι ότι εάν πιστεύσης όψει την δόξαν του Θεού;» (Ιωάν.11,40). Αφού κύλησαν το λίθο ο Κύριος στάθηκε μπροστά στο μνημείο και σήκωσε τα μάτια στον ουρανό και είπε: «Πάτερ, ευχαριστώ σοι ότι ήκουσάς μου. Εγώ δε ήδειν ότι πάντοτέ μου ακούεις ΄ αλλά δια τον όχλον τον παρεστώτα είπον, ίνα πιστεύσωσιν ότι συ με απέστειλας» (Ιωάν.11,41). Κατόπιν φώναξε με δυνατή φωνή: «Λάζαρε δεύρο έξω». Το θαύμα έγινε, ο Λάζαρος έζησε και εξήλθε του μνημείου δεμένος με τα νεκρικά ενδύματα. Ο Χριστός έδωσε εντολή να τον λύσουν και να περπατήσει.

Το μεγάλο αυτό γεγονός έκανε πολλούς να πιστέψουν στο Χριστό. Κάποιοι έτρεξαν στους Φαρισαίους και ανήγγειλαν το θαύμα. Οι σκληρόκαρδοι και υποκριτές εκείνοι άνθρωποι, μαζί με το ιουδαϊκό ιερατείο, όχι μόνο δεν συγκινήθηκαν και δεν πίστεψαν στα θαύμα και τη δύναμη του Ιησού, αλλά σκληρύνθηκαν έτι περισσότερο οι καρδιές τους και αποφάσισαν να σκοτώσουν το Λάζαρο!

Για να γλυτώσει από τους φανατικούς Ιουδαίους έφυγε για την Κύπρο και εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κιτίου περί το 33 μ. Χ. Εκεί τον συνάντησαν ο απόστολος Παύλος και ο Βαρνάβας, κατά την πρώτη αποστολική περιοδεία τους, το οποίο χειροτόνησαν επίσκοπο Κιτίου. Η παράδοση αναφέρει πως ποίμανε θεοφιλώς την Εκκλησία για δεκαοχτώ χρόνια. Κοιμήθηκε γύρω στο 60 μ. Χ.

Η ανάσταση του Λαζάρου είναι το μεγαλύτερο θαύμα του Κυρίου. Αν και ο νεκρός άρχισε να αποσυντίθενται, ο Χριστός τον ανάστησε, φανερώνοντας το μεγαλείο της θείας δυνάμεώς Του, διότι Αυτός είναι ο κύριος της ζωής. Είναι ο ίδιος η ζωή.

Η διαβεβαίωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ότι είναι η πηγή της ζωής και η μακάρια ανάστασή μας, είναι η μεγάλη μας παρηγοριά και η άρρητη δύναμη που μας κάνει να υπερνικάμε όλες τις αντιξοότητες της επίγειας ζωής μας. Χάρη στην πίστη μας σ’ Αυτόν δεν θα πεθάνουμε ποτέ, έστω και αν το φθαρτό σώμα μας αποσυντεθεί στη γη. Αυτό είναι ένα απλό βιολογικό γεγονός, το οποίο δεν έχει ουδεμία οντολογική επίπτωση για μας τους πιστούς του Χριστού. Η ψυχή μας θα εξακολουθεί να ζει και χωρίς το σώμα μας, μια ζωή ασύγκριτα ανώτερη από την επίγεια. Αλλά όχι για πάντα μόνη της, διότι «έρχεται ώρα, και νυν εστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται της φωνής του υιού του Θεού και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιωάν.5,25). Κατά τη γενική ανάσταση τα σώματά μας θα ζήσουν και θα ενωθούν πάλι με τα πνεύματά μας για να μην ξαναχωρίσουν ποτέ πια, αλλά να ζουν αιώνια την όντως ζωή και να συνδοξάζονται με το Χριστό.

Το μέγα θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου δείχνει ξεκάθαρα ότι όπως ο Χριστός ανάστησε εκείνον, κατά τον ίδιο τρόπο θα αναστήσει και μας. Με τη δική Του ανάσταση νίκησε κατά κράτος το θάνατο. Δια της Αναστάσεως του Χριστού «έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος» (Α΄ Κορ.15,26), διακηρύττει πανηγυρικά ο απόστολος Παύλος.

Η μεγάλη αυτή εορτή λειτουργεί αναμφίβολα ως πνευματική ανάταση στις ψυχές μας αυτές τις άγιες ημέρες, οι οποίοι συν-οδοιπορούμε με τον Κύριο προς το εκούσιο πάθος και το σταυρικό Του θάνατο. Ο εορτασμός της ανάστασης του αγίου Λαζάρου είναι τα προεόρτια της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κυρίου μας και η απαρχή και της δικής μας ανάστασης!

«Ἡ ἕκτη καὶ τελευταία ἑβδομάδα τῆς Μεγ. Σαρακοστῆς ὀνομάζεται «Ἑβδομάδα τῶν Βαΐων». Γιὰ ἕξι μέρες πρὶν τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου καὶ τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων, ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μᾶς ὠθεῖ ν’ ἀκολουθήσουμε τὸν Χριστὸ, καθὼς πρῶτος ἀναγγέλει τὸ θάνατο τοῦ φίλου Του καὶ κατόπιν ἀρχίζει τὸ ταξίδι Του στὴ Βηθανία καὶ στὴν Ἱερουσαλήμ. Τὸ θέμα καὶ ὁ τόνος αὐτῆς τῆς ἑβδομάδας δίνονται τὴν Κυριακὴ τὸ ἀπόγευμα, στὸν Ἑσπερινό:

Τὴν ἔκτην τῶν σεπτῶν Νηστειῶν Ἐβδομάδα, προθύμως ἀπαρχόμενοι, Κυρίῳ προεόρτιον ὕμνον τῶν Βαΐων ἄσωμεν πιστοί, ἐρχομένῳ ἐν δόξῃ δυνάμει Θεότητος, ἐπὶ τὴν Ἱερουσαλήμ, νεκρῶσαι τὸν θάνατον…

Στὸ κέντρο τῆς προσοχῆς εἶναι ὁ Λάζαρος – ἡ ἀρρώστεια του, ὁ θάνατός του, ὁ θρῆνος τῶν συγγενῶν του καὶ ἡ ἀντίδραση τοῦ Χριστοῦ σ’ ὅλα αὐτά.

Ἔτσι τὴ Δευτέρα ἀκοῦμε:

Σήμερον Χριστῷ, πέραν Ἰορδάνου διατρίβοντι, δηλοῦται ἡ νόσος τοῦ Λαζάρου…

Τὴν Τρίτη:

Χθὲς καὶ σήμερον ἡ νόσος ἡ τοῦ Λαζάρου…

Τὴν Τετάρτη:

Σήμερον Λάζαρος, θανῶν θάπτεται, καὶ θρῆνον ᾄδουσιν, αἱ τούτου σύγγονοι, ὡς δὲ προγνώστης καὶ Θεός, τὸ πάθος προηγόρευσας…

Τὴν Πέμπτη:

Δισημερεύει σήμερον, θανῶν ὁ Λάζαρος…

Τέλος, τὴν Παρασκευή:

Ἔρχεται ὁ Κύριος εἰς Βηθανίαν… … καὶ γάρ ἥκει ἐξαναστῆσαι ἐκ τάφου Λάζαρον…

Ἡ τελευταία ἑβδομάδα, δηλαδὴ, περνάει μὲ πνευματικὴ περισυλλογὴ πάνω στὴν ἐρχόμενη συνάντηση τοῦ Χριστοῦ μὲ τὸ θάνατο ‑ πρῶτα στὸ πρόσωπο τοῦ φίλου Του Λαζάρου, ἔπειτα στὸ θάνατο τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ. Πλησιάζει ἡ «ὧρα τοῦ Χριστοῦ», γιὰ τὴν ὁποία τόσο συχνὰ μιλοῦσε καὶ πρὸς αὐτὴν προσανατολιζόταν ὅλη ἡ ἐπίγεια διακονία Του.

[….]
Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ ἐξηγήσουμε εἶναι, ὅτι ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου ἔγινε γιὰ νὰ βεβαιωθοῦμε γιὰ « τὴν κοινὴν ἀνάστασιν » (τροπάριο τῆς ἡμέρας). Εἶναι κάτι τὸ συναρπαστικὸ, νὰ γιορτάζουμε κάθε μέρα γιὰ μία ὁλόκληρη ἑβδομάδα αὐτὴ τὴ συνάντηση ἀνάμεσα στὴ ζωὴ καὶ τὸ θάνατο, ποὺ ἀργὰ ἀργὰ πλησιάζει, νὰ γινόμαστε μέρος της, νὰ βλέπουμε μὲ τὰ μάτια μας καὶ νὰ νιώθουμε μὲ ὅλο τὸ εἶναι μας αὐτὸ ποὺ ὑπονοεῖ ὁ Ἰωάννης μὲ τὰ λόγια του : « Ἰησοῦς οὖν ὡς εἶδεν αὐτὴν κλαίουσαν καὶ τοὺς συνελθόντας… ἐνεβριμήσατο τῷ πνεύματι καὶ ἐτάραξεν ἑαυτόν… καὶ ἐδάκρυσεν » (Iωάν. 11,33-35). Γιά μᾶς καὶ σέ μᾶς, ὅλα αὐτὰ συμβαίνουν «σήμερον». Δὲν ἤμασταν τότε ἐκεῖ, στὴ Βηθανία, κοντὰ στὸν τάφο μὲ τὶς ἀδερφὲς ποὺ θρηνοῦσαν. Μόνο ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο, ξέρουμε ὅλα ὅσα ἔγιναν ἐκεῖ.
Ἀλλὰ μέσα στὴν Ἐκκλησία, μὲ τὴ γιορτὴ της σήμερα, ἕνα ἱστορικὸ γεγονὸς γίνεται ἕνα γεγονὸς καὶ γιά μᾶς, γιὰ μένα γίνεται μία δύναμη στὴ ζωή μου, μία ἀνάμνηση, μία χαρά. Ἡ Θεολογία δὲν μπορεῖ νὰ πάει πέρα ἀπὸ τὴν «ἰδέα». Καὶ ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἰδεολογικὴ πλευρά, ἄραγε ἔχουμε ἀνάγκη αὐτές, τὶς πέντε συνεχεῖς μέρες , ἐφ’ ὅσον εἶναι κάτι τόσο ἁπλὸ νὰ λέμε : « τὴν κοινὴν ἀνάστασιν… πιστούμενοι » ; Ἀλλὰ τὸ ὅλο θέμα εἶναι, ὅτι ἡ πρόταση αὐτὴ καθ’ αὐτὴ δὲν βεβαιώνει τίποτε. Ἡ ἀληθινὴ ἐπιβεβαίωση πηγάζει ἀπὸ τὴ γιορτὴ καὶ συγκεκριμένα ἀπ’ αὐτὲς τὶς πέντε μέρες, ὅποτε διακηρύττουμε τὴν ἀρχὴ τῆς φοβερῆς μάχης ἀνάμεσα στὴ ζωὴ καὶ στὸ θάνατο καὶ ἀρχίζουμε, ὄχι τόσο πολὺ νὰ καταλαβαίνουμε ὅσο νὰ μαρτυροῦμε, ὅτι ὁ Χριστὸς πρόκειται νὰ θανατώσει τὸ θάνατο.

Ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου, ἡ ὑπέροχη γιορτὴ αὐτοῦ τοῦ μοναδικοῦ Σαββάτου, εἶναι πέρα ἀπὸ τὴ Μεγάλη Σαρακοστή. Τὴν Παρασκευή, παραμονὴ τοῦ Σαββάτου, σ’ ἕνα ἰδιόμελο λέμε: « τὴν ψυχωφελῆ πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν, καὶ τὴν ἁγίαν ἑβδομάδα τοῦ Πάθους Σου, αἰτοῦμεν κατιδεῖν ».  Μέσα στὴ λειτουργικὴ ὁρολογία, τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου καὶ ἡ Κυριακὴ τῶν Βαΐων εἶναι ἡ « ἔναρξη τοῦ Σταυροῦ ». Ἀλλὰ ἡ τελευταία ἑβδομάδα τῆς Σαρακοστῆς , ἡ προεόρτια αὐτῶν τῶν ἡμερῶν , εἶναι ἡ τελικὴ ἀποκάλυψη τοῦ νοήματος τῆς Μεγάλης Σαρακοστῆς.

Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ εἴπαμε, ὅτι ἡ Σαρακοστὴ εἶναι προετοιμασία γιὰ τὸ Πάσχα· στὴν πραγματικότητα, ὅμως, ἡ καθημερινὴ ἐμπορία, ποὺ ἔχει μέχρι τώρα γίνει παράδοση, βεβαιώνει, ὅτι αὐτὴ ἡ προετοιμασία παραμένει ἀφηρημένη καὶ κατ’ ὄνομα μόνο. Ἡ Σαρακοστὴ καὶ τὸ Πάσχα εἶναι βαλμένα πλάι πλάι ἀλλὰ χωρὶς καμιὰ οὐσιαστικὴ κατανόηση τῆς σχέσης τους καὶ τῆς ἀλληλοεξάρτησης. Ἀκόμα καὶ ὅταν δὲν παίρνουμε τὴ Σαρακοστὴ μόνο σὰν μία περίοδο γιὰ νὰ πραγματοποιήσουμε τὴν ἐτήσια ἐξομολόγηση καὶ τὴ Θεία Κοινωνία, συνήθως τὴ σκεπτόμαστε σὰν μία περίοδο γιὰ ἀτομικὴ προσπάθεια καὶ ἔτσι παραμένει ἐγωκεντρική.

Μὲ ἄλλα λόγια, ἐκεῖνο ποὺ οὐσιαστικὰ λείπει ἀπὸ τὸ βίωμα τῆς Σαρακοστῆς εἶναι: ἡ σωματικὴ καὶ πνευματικὴ προσπάθειά μας νὰ σκοπεύουν στὴ συμμετοχή μας στὸ «σήμερον» τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ, ὄχι σὰν μία ἀφηρημένη ἠθικότητα, οὔτε σὰν μία ἠθικὴ πρόοδό μας ἢ σὰν ἕναν αὐστηρότερο ἔλεγχο στὰ πάθη, οὔτε ἀκόμα σὰν μία προσωπικὴ τελείωση ἀλλὰ σὰν πλήρη συμμετοχὴ (συμμετοχὴ ποὺ περικλείει τὰ πάντα) στὸ τελικὸ «σήμερον».» (π. Αλεξάντερ Σμέμαν)

Το μέγα θαύμα της ανάστασης του ενταφιασμένου πριν 4 ημέρες Λαζάρου, γίνεται η αφορμή της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, την οποία γιορτάζουμε την Κυριακή των Βαΐων.
Θα υπάρξει και μια αντίστοιχη θριαμβευτική πνευματική είσοδος στα ευρύτερα Ιεροσόλυμα, την ανθρωπότητα, της χάρης του Θεού με την αναλαμπή της Ορθοδοξίας. Αυτή θα γίνει, όπως έχει προφητευθεί από πολλές πηγές. Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή:
Ιω 12:12. Την επομένη (μετά το δείπνο στο οποίο συμμετείχε ο Λάζαρος) όχλος πολύς που ήρθε στη γιορτή, όταν άκουσαν ότι ο Ιησούς έρχεται στα Ιεροσόλυμα, Ιω 12:13. έλαβον τα βαΐα (δηλ. τα κλαδιά) των φοινίκων και βγήκαν σε προϋπάντησή Του, και φώναζαν δυνατά: Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, βασιλεύς του Ισραήλ. Ιω 12:14. Βρίσκοντας ο Ιησούς ονάριο (γαϊδουράκι) κάθισε πάνω σ’ αυτό, καθώς έχει γραφεί: Ιω 12:15. Μη φοβάσαι θυγατέρα Σιών. Ιδού ο βασιλεύς σου έρχεται καθισμένος πάνω σε (νεαρό) πουλάρι όνου.

Ο Άγιος Επιφάνιος Κύπρου μας λέει για την Κυριακή των Βαΐων:

Σήμερα τα ουράνια και οι επίγειοι μαζί με τους καταχθονίους (ανθρώπους, που περίμεναν τον Χριστό για να σωθούν) ας ανυμνήσετε· κάθε στόμα και πνεύμα προς εγκώμιο Θεού να ανοίξει. Τα χερουβίμ βοήσατε: Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος, ο τρισάγιος Σαβαώθ, πλήρης είναι ο ουρανός και η γη από τη δόξα Του.

Σεραφίμ υμνήσατε· προφήτες κηρύξατε.
Και ένας μεν ας λέει: Ας ευφραίνονται οι Ουρανοί και ας αγάλλεται η γη. Άλλος δε: Χαίρε υπερβολικά θυγατέρα Σιών, κήρυττε θυγατέρα Ιερουσαλήμ. Και άλλος ατενίζων στον βασιλέα Χριστό ας βοά: Ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων (που σηκώνει) την αμαρτία του κόσμου. Και άλλος περί αυτού του Κυρίου ας κηρύξει: Ούτος (είναι) ο Θεός μας· δεν μπορεί να συγκριθεί άλλος προς Αυτόν. Και άλλος: Ιδού άνθρωπος μαζί και Θεός. Ανατολή είναι το όνομά Του.

Και ο Δαβίδ ατενίζοντας προς τον από αυτόν κατά σάρκα (γεννημένο) Χριστό λέει:
Θεός Κύριος και επέφανεν (φανερώθηκε) σε μας. Και πάλι άλλος γονατιστός ας βοήσει στον Χριστό: Πάσα η γη ας Σε προσκυνήσει. Και άλλος τους λαούς προτρέπει λέγοντας: Οργανώστε γιορτή στους πυκάζοντας (στολισμένους με αρετές) ανθρώπους μέχρι των άκρων του θυσιαστηρίου.

Έτσι πραγματοποιήθηκε και παλιότερα η έλευση στη Σιών του Δεσπότου Χριστού με τον πώλο: Πάνδημος συμφωνία, οι χοροί των πατέρων, οι δήμοι των δικαίων, τα πνεύματα των προφητών, οι παίδες των Εβραίων, τα νήπια των μητέρων, τα πλήθη των αγγέλων.

Οι μεν άπλωναν πτέρυγες, οι δε κρατούσαν βάϊα, οι δε όπισθεν έρχονταν.

Άλλοι απ’ αυτούς κλάδους έκοβαν, άλλοι δε τα βλαστάρια έπλεκαν. Οι μεν τον πώλο (γαϊδουράκι) έλυαν, οι δε χιτώνας έστρωναν. Οι μεν τα πύλας άνοιγαν, οι δε τους δρόμους καθάριζαν, άλλοι τον πώλο στόλιζαν, άλλοι νίκη κήρυτταν, άλλοι τους κλάδους έσειαν (κουνούσαν), άλλοι στα νήπια έλεγαν: Αινείτε (εγκωμιάστε) τα παιδιά τον Κύριο· και τα παιδιά απαντούσαν:

«Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

Ω, νέων και παραδόξων πραγμάτων και θαυμάτων της εορτής! Οι παίδες τον Χριστό ως Θεό θεολογούν και οι ιερείς αυτόν βλασφημούν. Αυτοί που θηλάζουν προσκυνούν, και αυτοί που διδάσκουν ασεβούν. Οι παίδες «Ωσσανά» λένε, και οι Εβραίοι σταυρωθήτω (να σταυρωθεί) κράζουν. Οι μεν μετά βαΐων προς τον Χριστό έρχονται· οι δε μετά μαχαιρών προς αυτόν έρχονται. Αυτοί κλάδους κόβουν, εκείνοι ξύλο σταυρού ετοιμάζουν.

Τα νήπια στον Χριστό στρώνουν χιτώνες, και οι ιερείς τους χιτώνες του Χριστού διαμερίζουν. Τα νήπια πάνω στον πώλο υψώνουν τον Χριστό, και οι γέροντες επί σταυρού κρεμούν τον Χριστό. Οι παίδες τα πόδια του Χριστού προσκύνησαν, εκείνοι δε τα πόδια του Χριστού με καρφιά κάρφωσαν. Οι παίδες εγκώμιο φέρνουν στον Χριστό, αυτοί όξος προσφέρουν. Οι παίδες στον Χριστό την τιμή, αυτοί δε την χολή. Οι παίδες τα βάϊα σείουν, αυτοί δε με λόγχη τρυπούν. Οι παίδες τον πάνω στον πώλο Χριστόν υμνούν, αυτοί τον επί πώλου πωλούν.

Εγνώρισε ο βους τον Κύριό του που γεννήθηκε στη φάτνη, και ο νέος λαός των εθνών υποτάχθηκε στον Κύριό τους· μόνο δε ο Ισραήλ δεν γνώρισε τον Χριστό, τον Θεό του.

Τα κάποτε άγρια φύλα έγιναν θεοφιλή, και οι άνομοι έγιναν έννομοι και οι έννομοι παράνομοι.
Έστω, τους προφήτες δεν λυπήθηκες, τους ιερείς εφόνευσες, τις Γραφές διέστρεψες, τον νόμο κατέλυσες, τους δικαίους πριόνισες (προφ. Ησαΐα), τον Μωυσή αθέτησες, τους υιούς κατέσφαξες, τον ναό εμίανες, του Θεού παρήκουσες τον Χριστό δεν πίστεψες, τα θεϊκά σημάδια εξύβρισες, περί Λαζάρου απίστησες, τους τυφλούς δεν πίστεψες ότι ανέβλεψαν.

Μετά, τι λες για τους παίδες αυτούς;

Τι νομοθετείς περί ύμνου θηλαζόντων; Ποιος, πες μου, τούτους εφώτισε; Ποιος τους δίδαξε; Ποιος τους εξήγειρε; Ποιος τους σόφισε; Ποιος ξαφνικά στους στερούμενους λόγου έδωσε λόγο, παρά μόνο ο Χριστός, ο προαιώνιος Λόγος;

Τώρα οι νέοι, παίδες μαζί και νήπια… η στερούμενη λόγου φύση, έγινε θεολόγος. Ευθύς τον προφητικό λόγο στον Θεό προσφέρει ως δώρο, από τον ύμνο των ασωμάτων (αγγέλων), κράζοντας μαζί τους:

«Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου, Θεός Κύριος και επέφανε (φανερώθηκε) σε μας».
Προς τα οποία (παιδιά και νήπια) με χαρά εγώ θα ρωτήσω για την εορτή με θάρρος: Τι λέτε, ω παίδες Θεού, παίδες υμνητές; Από πού είναι σε σας η ισορροπημένη αυτή γνώση, με την οποία τον Χερουβικό ύμνο κραυγάζετε;

Πως δε, ενώ βλέπετε τον Χριστόν επί πώλου όνου ως άνθρωπο, Ωσσανά εν τοις υψίστοις βοάτε ως Θεό; Ναι, λένε προς εμάς οι ρήτορες του Θεού παίδες. Και πάνω σε πώλο αισθητό ο Χριστός κάθεται, αλλά από την αγκάλη του Πατρός ουδόλως χωρίζεται· και επί πώλου όνου κάθεται, αλλά και του Χερουβικού θρόνου δεν αποστερείται.

Αλλά είναι ο ίδιος ο οποίος βρίσκεται ανελλιπώς κάτω με σάρκα, και άνω ο ίδιος είναι μετά του Πατρός Θεός αψευδής και αληθινός, ο αυτός παντοκράτωρ, και κοσμοκράτωρ, και εθνοκράτωρ και αληθής Θεός και χορηγός και φυτουργός και οδηγός και Σωτήρ πάντων.
Αυτός στην κάτω Ιερουσαλήμ εισέρχεται και της άνω δεν χωρίζεται. Αυτός είναι ο Δημιουργός των αιώνων, και προ αιώνων είναι και εις αιώνας (θα είναι). Αυτός είναι που τέντωσε τον Ουρανό μόνος. Αυτός είναι που περπατά στην θάλασσα ως να είναι έδαφος. Αυτός με ομίχλη την θάλασσα εσπαργάνωσε.

Αυτός έβαλε σε ασφαλή τόπο τους ανθρώπους· Αυτός όρια στις θάλασσες κατά μέρος έβαλε· Αυτός αφού άπλωσε τη γη, την κρέμασε από το τίποτα (στο κενό)· Αυτός τας μίξεις των στοιχείων κανόνισε πάνσοφα. Αυτός τα κάλλη των φυτών εκόσμησε. Αυτός τον ουρανό ως ρούχο τέντωσε· Αυτός τον κατακόσμησε με λαμπρούς φωστήρες.

Αυτόν φρίττουν τα Χερουβίμ και τρέμουν τα Σεραφίμ, Αυτόν υμνεί ο ήλιος, Τούτον δοξολογεί Σελήνη, Τούτον τα άστρα υμνούν, Γι’ Αυτόν δουλεύουν οι πηγές, Τούτον φρίττουν οι άβυσσοι, Τούτον φοβήθηκαν οι τάρταροι, σ’ Αυτόν υπακούουν τα κήτη, Τούτον τρέμουν οι δράκοντες, σε Τούτον δουλεύουν οι βροχές, Τούτον ευλαβούνται άνεμοι.

Αυτός έστησε τις φύσεις, Αυτός ακλόνητες κατέστησε τις κτίσεις (κτίσματα), Αυτός κατέταξε τάξεις (αγγέλων και ανθρώπων), Αυτός ο των άνω και των κάτω κτίσεων Δημιουργός, Θεός Κύριός μας· και σ’ Αυτόν πρέπει η δόξα και το κράτος στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Αγίου Επιφανίου, Oμιλία στην εορτή των Βαΐων. (PG 43: 437).

Καλή Ανάσταση!