Ήτανε πολλοί οι αναλφάβητοι τότε. Τα θηλυκά δύσκολο να πάνε στο σχολειό. Εγώ τρεις τάξεις μόνο κι ύστερα με βγάλανε οι γονέοι μου. Η μάνα μου πήγαινε στο θέρος και ελόγου μου έμενα στο σπίτι να μαγειρέψω και να νταντέψω το ψιμάκι*. Εγώ το τάιζα, εγώ το έπλενα, εγώ το ταχτάριζα. Μα και τα αγόρια δεν είχανε καλύτερη τύχη. Άντε να τέλειωναν βαριά βαριά το δημοτικό κι ύστερα μάθαιναν καμιά τέχνη στη Χώρα ή δούλευαν στα χωράφια. Εκείνα ήταν δύσκολα χρόνια, της μιας δραχμής τα γιασεμιά είχανε αξία ακόμη παιδί μου. Ο κόσμος ζούσε με τα απαραίτητα, με το λίγο, όχι σαν τώρα που όλα είναι μπόλικα και έχουνε γεμάτα τα ψυγεία και οι ντολάπες είναι φίσκα απ’ τα ρούχα και τα στολισίδια.
Οι κοπελιές παίρνανε εκείνον που όριζε ο πατέρας τους. Ναι, παιδί μου! Είχε βουίξει ετότες ο τόπος. Πως ήτανε ξεπεταγμένο το Μαριώ και πως τσι ‘κανε λέει τα γλυκά μάτια ο χωροφύλακας απ’ την πάνω Ελλάδα. Νιος, μια εικοσιπενταρά χρονώ, λεβέντης, και το Μαριώ άσπρο σα το γάλα. Πολύ θέλει;
Δρασκελιά στο δέτη*, σημαίνει πέφτω από ψηλά, ψόμματα; Αν είναι μικρή η απόσταση, μπορεί να τη βγάλεις με κανένα σπασμένο πόδα. Μα άμα παιδί μου δώσεις των αμαθιώ σου* και σύρεις προς τη θάλασσα, τότε αλλάζει το πράμα. Τραβά λοιπόν προς το γιαλό το Μαριώ. Η θάλασσα τρικυμιώδης, αφρίζουσα. Έτσι τόπε ο δάσκαλος του χωριού. Εγώ η ίδια τον ήκουσα με τα αυτιά μου. Πως ήτανε δηλαδή αγριεμένη κι είχε μεγάλη κακοκαιρία, ετουτονά σημαίνει. Γράφει η κάμερα, παιδί μου; Είμαι κι αγράμματη, ανάθεμά το! Εντουντούνισε* ο τόπος τοτεσάς. Εφύσουνε ένας αναθεματισμένος βοριάς και βγήκε όλο το χωριό να το γυρέψει. Φτάξανε μέχρι το μοναστήρι του Άι Σώστη, στο φαράγγι του Βαθύλακκου, μπας και το ‘χε χωσμένο καμιά καλογριά, μα πράμα!
Επήγανε και στου ξενομπάτη. Μα είπανε πως τα ‘χε μαζωμένα και πως το καμεράκι του ήτανε αδειανό. Θα τόνε πιάνανε απ’ το μπέτη* και θα την ήπαιρνε ήθελε δεν ήθελε! Εκούστηκε ύστερα πως ήτανε λογοστεμμένος κι αυτός δεν είπε πράμα.* Γροικάς μωρέ ξεγιβεντίσματα; Εξεγέλασε το κοπέλι, κι ούτε γάτα ούτε ζημιά.
«Θάλασσα τρικυμιώδης και αφρίζουσα. Μάλλον πως η μικρά αυτοκτόνησε». Έτσι ακριβώς τόπε ο δάσκαλος. Το ‘κουσα με τα αυτιά μου στο καφενείο. Μα του ‘καμε σήμα ο πάρεδρος να σωπάσει να μην το ‘κούσει ο παπάς και δεν ήθελε να το ψάλλει.
Το βρήκανε το Μαριώ. Το ξέβρασε η θάλασσα. Κοράκους να δεις! Γράφει παιδί μου η κάμερα; Δρασκελισμός δίχως σωτηρία, το ‘πε ξεκάθαρα ο δάσκαλος, το ‘κουσα σου λέω με τα αυτιά μου!
