ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου στο Λονδίνο. Έχει γράψει τριάντα βιβλία. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε εννέα γλώσσες.

Το πρώτο του μυθιστόρημα, Ο έβδομος ελέφαντας εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία. Το Μπαρ Φλωμπέρ εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία. Η Αμερικάνικη Φούγκα, κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις ΗΠΑ (Etruscan Press). Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα Ο Άλκης και ο Λαβύρινθος τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο του Κύκλου του Παιδικού Βιβλίου. Θεατρικά του έργα του έχουν ανέβει σε πολλά θέατρα της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου Τέχνης. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα Το Βήμα. Είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Εύα Σιμάτου και έχουν ένα γιο, τον Ερμή.

Κ.Κ.: Από πότε ήρθατε σε επαφή με τη λογοτεχνία; Υπάρχει κάποιος λογοτέχνης που σας άγγιξε περισσότερο στα νεανικά σας χρόνια;

Α. ΣΤ: Από μικρό παιδί εντρυφούσα σε εξωσχολικά διαβάσματα. Όλιβερ Τουίστ, Ντέιβιντ Κόπερφιλντ. Ήμουν βιβλιοφάγος. Αργότερα άρχισα να γράφω δειλά ποίηση. Μέτρησε πολύ η επιρροή της θείας μου Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ, της καλύτερης, κατά τη γνώμη μου, Ελληνίδας ποιήτριας. Αργότερα γνώρισα τον ποιητή Κώστα Παπαγεωργίου ο οποίος με ενθάρρυνε να εκδοθώ, κάτι που πράγματι έγινε. Το 1996 μετά από μια μεγάλή προσωπική περιπέτεια άρχισα να γράφω πεζά. Στα νεανικά μου χρόνια αγαπούσα πάρα πολύ τον Αρθούρο Ρεμπώ.

Κ.Κ.: Ποιες οι βασικές θεματικές των μυθιστορημάτων σας;

Α. ΣΤ,: Δεν υπάρχουν συνειδήτες θεματικές. Εάν με ιντριγκάρει κάποια συνθήκη, κάποια σκέψη, θα αφεθώ. Έχω αρχίσει βιβλία από μια λέξη. Αλλά και από ένα σχεδιάγραμμα. Υπάρχει ποικιλία στην έμπνευση. Τώρα, ας πούμε τελειώνω κάτι που είναι εντελώς διαφορετικό από όλα όσα έχω γράψει ποτέ.

Κ.Κ.: Η τρέχουσα πραγματικότητα των δύο τελευταίων δεκαετιών των περιόδων της οικονομικής κρίσης για τη χώρα μας και της πανδημίας έχει επηρεάσει τον συγγραφικό σας προσανατολισμό;

Α.ΣΤ.: Τον έχει επηρεάσει αρκετά. Ειδικά στο προς έκδοση βιβλίο περιλαμβάνει πολλές τέτοιες επιρροές.

Κ.Κ.: Ποια θέση έχει ο ρεαλισμός στο  εν γένει συγγραφικό έργο σας και ποια τα στοιχεία της μεταφυσικής υπέρβασης και του επέκεινα;

Α.ΣΤ.: Νομίζω ότι γράφω έναν ρεαλισμό «υπερυψωμένο από το έδαφος».

Κ.Κ.: Ποιος ο ρόλος του θανάτου στο έργο σας; Σηματοδοτεί το αναπότρεπτο της μοίρας ή επενεργεί  στην προοπτική εξαγνισμού της όποιας πεισιθάνατης θεώρησης της ζωής;

Α. ΣΤ.: Ο θάνατος, δεν είναι στοιχείο της ζωής. Φυσικά όμως, παίζει σημαντικό ρόλο στο έργο μου. Ας δούμε κάποια σχετικά ζητήματα. Ο  φόβος του  θανάτου είναι η αίσθηση ότι θα χάσουμε τον κόσμο. «Δεν θα ξαναγευτώ τίποτα από όλα αυτά», λες. Τον πόνο, τον φόβο του θανάτου τον γεννάει αυτή ακριβώς η αγάπη που έχουμε για τη ζωή και δεν θέλουμε με τίποτα να την χάσουμε. Έτσι η γνώση του θανάτου νοηματοδητεί κάθε πράξη της ζωής μας.

`              Αισιόδοξη νότα. Τις πιο θετικές σκέψεις τις έχει διατυπώσει ο Επίκουρος, ο οποίος θεωρώντας ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο, υποστηρίζει πως είναι στο χέρι μας να ζήσουμε ο καθένας μια χαρούμενη και ευτυχισμένη ζωή: Ὁ θάνατος οὐδὲν πρὸς ἡμᾶς· τὸ γὰρ διαλυθὲν ἀναισθητεῖ͵ τὸ δ΄ ἀναισθητοῦν οὐδὲν πρὸς ἡμᾶς… Τὸ φρικωδέστατον οὖν τῶν κακῶν ὁ θάνατος οὐθὲν πρὸς ἡμᾶς͵ ἐπειδήπερ ὅταν μὲν ἡμεῖς ὦμεν͵ ὁ θάνατος οὐ πάρεστιν͵ ὅταν δὲ ὁ θάνατος παρῇ͵ τόθ΄ ἡμεῖς οὐκ ἐσμέν. οὔτε οὖν πρὸς τοὺς ζῶντάς ἐστιν οὔτε πρὸς τοὺς τετελευτηκότας͵ ἐπειδήπερ περὶ οὓς μὲν οὐκ ἔστιν͵ οἳ δ΄ οὐκέτι εἰσίν. Ο θάνατος δεν είναι τίποτε για εμάς, διότι αυτό που έχει αποσυντεθεί δεν αισθάνεται και αυτό που δεν αισθάνεται δεν είναι τίποτε για εμάς… Το πιο φοβερό λοιπόν από τα κακά, ο θάνατος, δεν είναι τίποτε για εμάς – στον βαθμό που, όσο υπάρχουμε, δεν είναι παρών· κι όταν πάλι είναι παρών εκείνος, τότε δεν υπάρχουμε εμείς. Άρα ο θάνατος δεν υπάρχει ούτε για τους ζωντανούς ούτε για τους πεθαμένους – εφόσον για τους πρώτους δεν υφίσταται ακόμα, ενώ οι άλλοι δεν υπάρχουν πια.

Ο θάνατος δεν είναι ένα εμπειρική – αντικειμενική έννοια. Κανείς δεν μπορεί σου τον κλέψει, κανείς δεν μπορεί να πεθάνει για σένα. Άσε που ούτε ο ίδιος μπορείς να τον καταλάβεις. Γιατί είναι ασυμβίβαστος με την κοινή λογική. Το «όχι ακόμη» της ζωής είναι το εν δυνάμει του θανάτου. Με λίγα λόγια από τη στιγμή που γεννιέται ένας άνθρωπος, ενώ είναι έτοιμος να πεθάνει, είναι αυτό το «όχι ακόμη» που το θεωρεί ως δεδομένο και το απορροφά μέσα στην καθημερινότητα, ώστε να την αντέξει. Γιατί «Η ζωή σταματά να έχει νόημα από τη στιγμή που χάνεις την ψευδαίσθηση ότι είσαι αιώνιος»,  λεει ο Σαρτρ. Το ένστικτο της επιβίωσης, ως γνωστόν, είναι πανίσχυρο. Λένε πως η ζωή αναβοσβήνει μπροστά στα μάτια σου πριν πεθάνεις. Αυτό όντως συμβαίνει. Και λέγεται ζωή.

Κ.Κ.: Με ποια κριτήρια επιλέγετε τους τίτλους των έργων σας;

Α.ΣΤ.: Τύχης ή εξαντλητικής δουλείας. Θέλω να αντανακλά την ουσία του βιβλίου.

Κ.Κ.: Ποια η αγαπημένη σας ιστορικά και κοινωνικά περίοδος για λογοτεχνική αναπαράσταση;

Α.ΣΤ.: Αν και δεν γράφω ιστορικά, θα έλεγα η δεκαετία του 70.

Κ.Κ.: Με τα λογοτεχνικά είδη που έχετε ασχοληθεί στοχεύετε σε διαφορετικό τύπο αναγνώστη;

Α.ΣΤ.: Δεν γράφω έχοντας στο νου τον αναγνώστη. Γραφώ ακολουθώντας τις δικές μου ανάγκες , ελπίζοντας ότι το τελικό αποτέλεσμα θα ενδιαφέρει. Ευτυχώς αυτό συμβαίνει εδώ και 25 χρόνια.

Κ.Κ.: Ποιο είναι το μέλλον της παιδικής λογοτεχνίας στη χώρα μας, κατά τη γνώμη σας;

Α.ΣΤ.: Λαμπρόν! Τα ελληνικά παιδικά βιβλία, και αυτό το ξέρω εκ ιδίας εμπειρίας μια και διαβάζω πολλά στον 4χρονο γιο μου Ερμή είναι εξαιρετικά.

Κ.Κ.: Ποια τα επικείμενα λογοτεχνικά σας σχέδια;

Α.ΣΤ.: Ένα μυθιστόρημα autofiction, ένα πολύ ιδιαίτερο κείμενο που έχω την εντύπωση ότι θα ιντριγκάρει πολύ κόσμο. Είναι κατ αρχάς αυτοβιογραφικό αλλά απλώνεται και σε άλλα θέματα. Σας μεταφέρω μια περίληψη.

Ο συγγραφέας βυθίζεται στους μυστικούς κήπους της μνήμης, και ανασύρει θραύσματα από το κουβάρι της ζωής του. Σημειώσεις καρφιτσωμένες πάνω στην τεθλασμένη ρωγμή του χρόνου. Σε ένα πληθυντικό παρόν ο συγγραφέας αναζητά τα ίχνη του. Ψάχνει να προσδιορίσει ξανά το σχήμα του. Αυτοβιογραφικά αφηγήματα από το παρελθόν στο παρόν, που ενώνουν με μια λεπτή κλωστή μισοφωτισμένες όψεις από την καθημερινότητα, τις εμμονές, τις παρέες, την οικογένεια και τις πνευματικές αναζητήσεις.

Μέσα από τον πλούτο προσωπικών συμβάντων, ο Αλέξης Σταμάτης ανοίγεται από το ατομικό στο συλλογικό. Η εξερεύνηση των εσωτερικών τοπίων πριν ξεθωριάσουν εντελώς, συνδέεται άμεσα με διαχρονικά πεδία που δεν παύουν να μας απασχολούν: O έρωτας, ο θάνατος, ο πόλεμος, ο εθισμός, η πατρότητα, οι ενοχές, οι όψεις της πραγματικότητας, η υποκρισία, τα κοινωνικά δίκτυα, η πολιτική, τα σκιρτήματα της ψυχής και πολλά άλλα.

Βινιέτες κειμενικών στοχασμών όπου ο εαυτός συναλλάσσεται με τον εαυτό στα οχυρώματα της συνείδησης και εξακοντίζεται στο ρευστό κοινωνικό περιβάλλον που βιώνουμε όλοι.

Θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

.