[Ο/η Άγδιστις και ο Άττης]
Οι Δυμαίοι[1] έχουν και ναό της Αθηνάς, με άγαλμά της πανάρχαιο. Έχουν δε και άλλο ιερό, της μητέρας Δινδυμήνης[2] και του Άττη. Κανένας δεν έχει ανακαλύψει ποιος ήταν ο Άττης, αλλά ο ελεγειακός ποιητής Ερμησιάναξ τον θεωρούσε γιο του Φρύγα Καλαού, γεννημένο από την μητέρα του στείρο. Μεγάλος πλέον, ο Άττης μετοίκησε στην Λυδία, καθώς λέει ο Ερμησιάναξ, και συμμετείχε στα λυδικά όργια της Μητέρας. Όμως οι Λυδοί την τιμούσαν με τρόπο ο οποίος εξόργισε τον Δία και ο θεός έστειλε εναντίον τους έναν κάπρο.
Εκεί, με τους άλλους Λυδούς, σκοτώθηκε από τον κάπρο και ο Άττης. Οι Γαλάτες που ζουν στην Πεσσινούντα, δεν αγγίζουν τους κάπρους, μολονότι δεν ακολουθούν αυτήν την δοξασία για τον Άττη. Η δική τους παράδοση λέει ότι κοιμώμενος ο Δίας άφησε το σπέρμα του να πέσει στην γη, και εκείνη με τον καιρό γέννησε δαίμονα που ονομαζόταν Άγδιστις και είχε διπλά γεννητικά όργανα, ανδρικά και γυναικεία. Μα οι θεοί φοβήθηκαν τον Άγδιστι και του έκοψαν τα ανδρικά γεννητικά όργανα.
Όταν από αυτά φύτρωσε μία αμυγδαλιά με ωραίους καρπούς, καθώς λέγεται, η θυγατέρα του ποταμού Σαγγάριου πήρε έναν καρπό και τον έκρυψε στον κόρφο της. Ο καρπός εξαφανίστηκε αμέσως και εκείνη έμεινε έγκυος. Γέννησε το παιδί και το εγκατέλειψε. Το αγόρι ανατράφηκε από έναν τράγο, και όταν μεγάλωσε, έγινε ο ωραιότερος άνδρας, οπότε η Άγδιστις τον ερωτεύτηκε. Όμως, μόλις ενηλικιώθηκε, ο Άττης στάλθηκε στην Πεσσινούντα για να νυμφευθεί την θυγατέρα του βασιλιά.
Και καθώς ψαλλόταν ο υμέναιος, εμφανίστηκε η Άγδιστις. Τότε, σε κατάσταση μανίας, ο Άττης απέκοψε τα γεννητικά του όργανα,[3] όπως απέκοψε τα δικά του και ο πατέρας της νύφης. Αλλά η Άγδιστις μετάνιωσε για αυτά που προκάλεσε στον Άττη, και ζήτησε από τον Δία μήτε να μην σαπίσει ποτέ το σώμα του Άττη μήτε και να λιώσει. Αυτά είναι τα γνωστότερα σχετικά με τον Άττη.
