Μέσα στο θάλαμο του ασανσέρ καθώς ανερχόμουν στον τέταρτο, πρόσεξα τον τίτλο και το εξώφυλλο της ποιητικής συλλογής που πριν λίγα λεπτά είχε φτάσει στα χέρια μου. Το όνομα της ποιήτριας, ο τίτλος και μια ασπρόμαυρη εικόνα: ένας κλειστός, σκοτεινός θάλαμος και ένα μικρό παιδί που κοιτάζει προς το παράθυρο. Συνειδητοποίησα πως όλοι είμαστε κλεισμένοι στα δικά μας κελιά, φυλακισμένοι στο προγονικό παρελθόν. στους φόβους, στις μνήμες, στους στόχους, στα πρέπει, στα θέλω των άλλων και στα δικά μας θέλω… Σαν το μικρό παιδί, σε όλη μας τη ζωή, προσπαθούμε, να ατενίσουμε προς την ελευθερία μας, να απαλλαγούμε από τους φόβους, να απομακρύνουμε εικόνες πικρές…
Αποστάτες άγγελοι, λοιπόν, εκδόσεις Κουκίδα,2024.
Οι άγγελοι: οι καλοσυνάτοι, οι ευαίσθητοι, οι χαρισματικοί, οι αγνοί, οι προστάτες, οι αέρινοι και φτερωτοί, οι πολύτιμοι, οι αγαπημένοι, οι ιδανικοί για μας.
Αποστάτες: οι διαφωνούντες, οι διαφορετικοί, οι απόμακροι, οι εξεγερμένοι, οι αρνητές, αλλά και οι προστάτες, τα στηρίγματα, τα ερείσματα.
Τίτλος ευρηματικός, εύστοχος, συγκλονιστικός…
Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες και καθώς η ματιά μας και ο λογισμός βυθίζεται στους στίχους, διακρίνουμε τρεις ομάδες αποστατών αγγέλων: Εκείνοι που έφυγαν για τους ουρανούς προδομένοι από το σώμα, την ψυχή ή τον νου, ή καταδικασμένοι από μοίρα βαριά…
…Μαύρες κορδέλες βυθίζονται
στην ολόφωτη σάλα.
Στο κέντρο ο πατέρας.
Μειδίαμα νεκρού. Κι άλλο κακό;… (Ποίησις εστία, σελ. 12)
… Μορφή υπερκόσμια η μάνα
αντιβόησε:
Τη συκιά την ξωτικιά
πέτα την απ’ εδώ.
Κακιά η ρίζα, ο ίσκιος της βαρύς∙
τον θάνατο θέλγει… («Νυν και αεί», σελ. 57)
Η μορφή σου έγνοια μου μόνη,
σκιά που πάλλεται,
ζωγραφιστή απουσία
το χώμα αγκαλιάζει. (Πισωγύρισμα, σελ. 68)
… Φωσφορίζοντα καρφιά οι αχτίδες
του ήλιου
ακροπατούν στο περβάζι μου,
και τα λουλούδια της κουρτίνας
τάφοι αγέννητων μωρών. (Αγέννητα, σελ. 70)
Εκείνοι που ζουν ανάμεσα μας, χαμένοι στους λαβύρινθους του μυαλού τους, που προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στο έλλογο και παράλογο, ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη. Είναι δίπλα μας, μας αφορούν… Είναι εκείνα τα ευαίσθητα, τα μοναχικά παιδιά που δεν άντεξαν τη σκληρότητα του κόσμου, είναι εκείνοι οι ενήλικες που τρόμαξαν από τη ματαιότητα των πάντων.
… Στου χρόνου τις ρωγμές παραδέρνεις.
Γνέφεις χαιρετώντας
και ψιθυρίζεις τις αγωνίες σου… (Πέταλο αλόγου, σελ. 58)
Στην πτέρυγα την έκτη
στο Δαφνί
επί ποινή ανυπαρξίας
ψυχές κουρέλια
σκιαμαχούν παραπεταμένες.
Παθήματα μετράνε,
αθέατα γλιστράνε
σε παραληρήματα
και πλανερές φωνές… (Έκτη πτέρυγα, σελ.36).
Αλλά και εκείνοι οι άγγελοι αποστάτες που παραμένουν στη γη, στηρίγματα και φύλακες των ανθρώπων τους, εκείνοι που αδιαφορούν για τα κοινωνικά πρότυπα, για τα αδηφάγα βλέμματα, για τα πικρόχολα σχόλια, εκείνοι που τους έλαχε να σηκώνουν τον δικό τους σταυρό… με αφοσίωση και αξιοπρέπεια, κόντρα στην αδιαφορία του κοινωνικού Κράτους (!). Εκείνοι που πληγωμένοι συνεχίζουν τον αγώνα τους, προσπαθώντας να διαχειριστούν την απώλεια, τη μοναξιά, το φόβο, τον πόνο και να διατηρήσουν μνήμες και αντοχές.
… Στο παραλήρημα σου, συχνά φωνάζεις:
«Είσαι η αδελφή του Μέγα Αλέξανδρου»
κ’ ύστερα μ’ αγωνία με ρωτάς: «Δε χαίρεσαι;
Η αδελφή του Μέγα Αλέξανδρου είσαι!»
Συγκατανεύω τρομαγμένη, μα περιμένω
στωικά να με χρίσεις Κλεοπάτρα, Ήρα,
Αφροδίτη.
Στο σύμπαν της παραφροσύνης
γίνομαι βασίλισσα. (Κατανομή ρόλων, σελ. 28)
…Έβαλα κάγκελα λευκά.
Του κλειδιού νιώθω τον τριγμό
κάθε φορά σ’ ακολουθώ,
το επονείδιστο μυστικό σου κρατώντας… (Κρατούσα κληρονομικότητα , σελ. 31)
Εσύ και εγώ
στο όνομα της αδελφικής αγάπης
χρέη πληρώνουμε ανεξόφλητα. (Αδελφική αγάπη, σελ. 55)
Το μόνο πάθος μου
ο φόβος.
Στοιχειώνει τη ζωή μου.
Κλέβει τη μέρα και το φως
ανάσα, οσμή και γεύση… (Χώμα τάφος σελ. 66)
Και η ποίηση: το ξέσπασμα, η διαφυγή, το στήριγμα, ο στυλοβάτης, το απάγκιο, η ξεκούραση, το βελούδινο μαξιλαράκι να γείρει ο νους και να γαληνέψει η ψυχή, η ίαση, η λύτρωση, ο αποστάτης – άγγελος…
…Σπίτι γεμάτο αντιφάσεις
την ποίηση συντρέχει. (Ποίησις εστία σελ. 12)
…Κομμάτια οι λέξεις και τρόμος
εντός μου.
Κυνηγώ τη λήθη,
θάβοντας την ενοχή… (Συναγερμός , σελ. 67)
…Γράμμα το γράμμα,
συλλαβή τη συλλαβή,
καρφώνοντας
συνθέτουν «επιλύχνιο ευχαριστία»,
τα δυσδιάκριτα όρια τρέλας και λογικής
παντοτινά υμνώντας. (Στοίβα λέξεων, σελ. 77)
…Βυθίζομαι στον λαβύρινθο
των λογισμών σου
σκαρώνοντας στίχους. (Πέταλο αλόγου σελ. 59).
41 ποιήματα, αφιερωμένα σε ανθρώπους που για άλλα ξεκίνησαν, άλλα ονειρεύτηκαν και η ζωή άλλα τους επεφύλαξε.
Ασπρόμαυρη φωτογραφία
με φόντο το παγκάκι
τα δέντρα σκηνογράφοι άψογοι.
Παπαρούνες με άλικο χρώμα
φλογίζουν τον κάμπο.
Η μάνα μού γνέφει φορώντας ταγέρ
ασορτί φωτεινό το χαμόγελο.
Αγγελοκάμωτη.
………………………..
Κοιτάζει εύχαρις τον φακό
κι ο πατέρας δίπλα κρατάει το χέρι της ,
αναγέρνει το κεφάλι του
εύδηλα ερωτευμένος.
……………………………….
Ο φακός αιχμαλωτίζει τη στιγμή.
Καταντικρύ στα θρύψαλα
Μελλοντικής καταιγίδας. (Φωτογραφικό κλικ, σελ. 20)
41 ποιήματα σε φόντο γκρίζο. Λόγος χειμαρρώδης, ασθματικός, λέξεις περίτεχνα επιλεγμένες, δυναμικά ρήματα και άλλοτε υποτονικά, επίθετα ευφάνταστα, δηλωτικά της ψυχικής διάθεσης, εικόνες σκληρές, διαρκείς, εναλλάσσονται με τις ελάχιστες όμορφες και σύντομες.
Η ποίηση της Πωλλέτας Ψυχογυιοπούλου σε πρώτο πρόσωπο, μοντέρνα, σύγχρονη, αληθινή, τολμηρή, ψυχογραφική, στενάχωρη, χωρίς περιττά φτιασίδια και ψιμύθια, μας αποκαλύπτει έναν κόσμο πονεμένο, ίσως περιθωριοποιημένο, έναν κόσμο που συχνά προσποιούμαστε πως δεν υπάρχει, που πασχίζουμε να κρύψουμε. Γίνεται κραυγή, διαμαρτυρία, παράπονο, αλλά και παρρησία, δύναμη, αγάπη, προσφορά…
Το εξώφυλλο και η εικονογράφηση είναι της Μαρίας Μελίτας Ψυχογυιοπούλου. Σκίτσα γκρίζα, εναρμονισμένα πλήρως με το περιεχόμενο των ποιημάτων.
Η ποιητική συλλογή: Αποστάτες Άγγελοι, ίσως είναι από τις ελάχιστες συλλογές εμπνευσμένες εξ ολοκλήρου από θέματα «δύσκολα», ανεξήγητα, παράδοξα, παράλογα, από τον ανθρώπινο πόνο και τρόμο, από την πάλη της ανθρώπινης ύπαρξης με τους «δαίμονες» της. Η Πωλλέτα Ψυχογυιοπούλου με ευαισθησία και ενσυναίσθηση, χωρίς ταμπού και υπεκφυγές, τολμά και αντιμετωπίζει τα θέματα αυτά «παλικαρίσια», βυθίζεται και αναδύεται σε ωκεανούς απέραντους του μυαλού και της ψυχής…
Βιογραφικό σημείωμα Παναγιώτας Μουρδουκούτα.
