Η Σύγκρουση είναι ένα πολυδιάστατο, πολυπολικό και πολυαιτιατό φαινόμενο, που σε οποιοδήποτε επίπεδο και αν αναπτύσσεται, απεικονίζεται κυρίως στην αλληλεξάρτηση που υπάρχει μεταξύ των ενδοκρατικών κοινωνικών διαδικασιών και των όρων σύγκρουσης του κοινωνικού συστήματος και των συγκρούσεων στο διεθνές σύστημα. Στις διακρατικές διενέξεις, η αποτροπή λειτουργεί με βάση την αλληλεπίδραση παραστάσεων και εκτιμήσεων των αντιπάλων, ως προς το risk, το κόστος, τα οφέλη και το αποτέλεσμα πιθανών ενεργειών. Η αποτελεσματικότητα της στρατηγικής καθορίζει την πολιτική έκβαση της «αναμέτρησης» και μεταβάλλει την πιθανότητα έναρξης πολεμικής σύγκρουσης.
Η επιλογή της στρατηγικής εξαρτάται από την εκτίμηση της κατάστασης και της αντιστοιχίας του σκοπού προς τα μέσα. Ένας βασικός σκοπός του αμυνόμενου κράτους είναι η προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και η μείωση της επιθετικότητας του αντιπάλου. Όταν η «απειλή» είναι ορατή και «η επιθετικότητα χωρίς λόγο» περισσή, επέρχεται μια κατάσταση ακήρυκτου πολέμου μεταξύ των αντιπάλων. Η βία ή η απειλή χρήσης βίας, ξεφεύγει από κάθε έλεγχο.
Ο σκοπός της στρατηγικής άμυνας είναι αποκλειστικά η δυνατότητα για επίθεση σε επιλεγμένο χρόνο. Δεδομένου δε ότι ο πραγματικός πόλεμος σπανίως κορυφώθηκε σε μια κυρίως μάχη, η «υπομονή» του αμυνόμενου μέχρι να εξαπολύσει την επίθεσή του αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα νίκης. Ο επιτιθέμενος δεν επιβάλλει πάντοτε το νόμο της δράσης, δεν απολαμβάνει πάντοτε όλων των πλεονεκτημάτων της πρωτοβουλίας. Το στοιχείο του αιφνιδιασμού προς εκδήλωση επίθεσης, παραμένει στα «χέρια» του αμυνόμενου. Η άμυνα είναι η ισχυρότερη μορφή πολέμου.
Παύλος Χρήστου
