- O Χουάν Πέρες Χολότε, ένας µικρός lνδιάνος Τσοτσίλ από το χωριό Τσαµούλα, το σκάει από το σπίτι του – κι εδώ αρχίζει η περιπλάνησή του στα υψίπεδα της Τσιάπας αλλά και πέρα από αυτά: δουλεύει σε φυτείες, φυλακίζεται άδικα, παίρνει µέρος στη Μεξικανική Επανάσταση, κάνει δουλειές του ποδαριού για να µπορέσει να επιβιώσει, ώσπου τελικά αποφασίζει να γυρίσει στο χωριό όπου γεννήθηκε. Εκεί, µεγάλος πια, µαθαίνει από την αρχή τη γλώσσα των Τσοτσίλ, που την είχε ξεχάσει, τις συνήθειές τους και τη θρησκεία τους – ένα µίγµα καθολικισµού και αρχαίων παραδόσεων των Μάγια. Η αφήγηση, σε πρώτο πρόσωπο, άµεση και λιτή, µε τη γλαφυρότητά της φέρνει τον αναγνώστη πιο κοντά σ’ αυτόν το λαό που ζει στα υψίπεδα της Τσιάπας και που αιώνες τώρα πασχίζει να συµβιώσει µε τον ευρύτερο πληθυσµό του µεξικανικού νότου.
Τούτη η απολαυστική µαρτυρία ρίχνει άπλετο φως στις αντιφάσεις και τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει µια παραδοσιακή κοινωνία όταν έρχεται αντιµέτωπη µε τη δυτική κουλτούρα. Οι εθνολόγοι κι οι κοινωνιολόγοι έχουν πολλά να ωφεληθούν από ένα τέτοιο τεκµήριο. Όµως το βιβλίο αυτό αξίζει να το προσέξουν κι όλοι όσοι εκτιµούν µια αφήγηση ζωντανή, πλούσια κι ακριβή, απαλλαγµένη τελείως από λυρισµούς και µεµψιµοιρίες, επιτήδευση και λογοτεχνικά τερτίπια – καθώς πρόκειται για ένα κείµενο εξαιρετικής οµορφιάς.
