- Πείτε μας, αρχικά, στο πλαίσιο της ποιητικής αυτοαναφορικότητας, το κατά πόσο «μεταμοσχεύετε» τον εαυτό σας στα ποιήματά σας;
Όχι μόνο «μεταμοσχεύω» τον εαυτό μου στα ποιήματά μου, αλλά, κυριολεκτικά, τα συνθέτω με τρόπο που να αποτελούν κομμάτια μου. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε φορά που επιστρέφω και τα ξαναδιαβάζω, μοιάζει σαν να κοιτάζομαι σε έναν καθρέφτη που μου επιστρέφει το είδωλο της παρελθούσης στιγμής κατά την οποία συνέλαβα το ποίημα. Από την άλλη, με τον ίδιο τρόπο που εισέρχομαι και παραμένω μέσα στα ποιήματά μου, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο αντιλαμβάνομαι πως αυτά αποτελούν σημεία αναφοράς για μένα, μια δέσμευση να μην τα «προδώσω» ποτέ. Να μην πάψω ποτέ να αναγνωρίζω τον εαυτό μου σε αυτά.
- Από πότε αρχίσατε να γράφετε;
Ξεκίνησα να γράφω λίγο πριν τη συμπλήρωση των τριάντα χρόνων μου. Δεν μπορώ να πω ότι όλο αυτό ήρθε ξαφνικά, ούτε όμως ότι ήταν η απόληξη μιας προδιαγεγραμμένης πορείας που ξεκίνησε ήδη από το Πανεπιστήμιο με τη σπουδές μου στη Φιλολογία και τη γενικότερη εμπλοκή μου με τη μελέτη της λογοτεχνίας. Υποθέτω ότι προέκυψε από τη βαθιά μου ανάγκη να επικοινωνήσω, μέσα σε μια περίοδο που λόγοι υγείας με είχαν αναγκάσει να αποκοπώ, προσωρινά, από τις κοινωνικές μου συναναστροφές. Κάπως έτσι το «κενό» αυτό που άνοιξε στη ζωή μου, δειλά και σχεδόν αθόρυβα, και γέμισε τόσο αναπάντεχα και απολαυστικά, έκτοτε διευρύνθηκε και την κατέλαβε ολόκληρη.
- Κατά πόσο μπορεί η ποίηση να ανατρέψει την νομοτέλεια της πορείας κάθε ατόμου;
Η ποίηση μπορεί να ανατρέψει τα πάντα. Και μάλιστα με τρόπο ανώδυνο και ασφαλή, σχεδόν ανεπαίσθητο. Αυτό μπορεί να φανεί εξωτερικά, με την αλλαγή του τρόπου ζωής, μπορεί όμως να φανεί και εσωτερικά, με την αλλαγή του τόνου ζωής.
- Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; Ανακλάται στην ποίησή σας;
Νομίζω πως ο μεγαλύτερος μου φόβος, σε σχέση πάντα με τη λογοτεχνία (οι φόβοι μου στη ζωή δεν διαφέρουν από των άλλων ανθρώπων), είναι το ενδεχόμενο να πάψω να έχω την ίδια αγάπη, το ίδιο ενδιαφέρον για τα κείμενα που νιώθω ότι έχω τώρα. Με άλλα λόγια, θα διατηρηθεί άραγε η σχέση μου με την τέχνη του λόγου τόσο ζωντανή όσο την αντιλαμβάνομαι στην παρούσα φάση; Ο φόβος μου αυτός, έχω την αίσθηση, ότι ανακλάται όχι τόσο στα κείμενά μου, όσο στον ρυθμό και την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία εργάζομαι αφού, πολύ συχνά, με διαπερνά η σκέψη ότι μπορεί, κάποια στιγμή, οι ιδέες να στερέψουν, οι τρόποι μου να εξαντληθούν, η όρεξη και η διάθεσή μου να μειωθούν.
- Ποιοι οι βασικοί σας θεματικοί άξονες;
Το κύριο θέμα που με απασχολεί, σχεδόν σε ό, τι γράφω, είναι ο έρωτας και, από κοντά, ο χρόνος. Αυτά, προς το παρόν, είναι διαχωρισμένα, τουλάχιστον στα περισσότερα από τα ποιήματά μου. Δυστυχώς δεν έχω καταφέρει μέχρι τώρα να τα συνυφάνω και να προκύψουν ποιήματα στα οποία ο χρόνος θα μετουσιώνεται σε έρωτα και το αντίστροφο, ο έρωτας σε χρόνο.
- Η δική σας ποιητική Μούσα ενέχει διαστάσεις φωτός ή ερέβους;
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα σκεφτεί ποτέ αν η ποίησή μου είναι φωτεινή ή σκοτεινή. Θα ήθελα να είναι φωτεινή, αισιόδοξη, ελπιδοφόρα. Πολύ φοβάμαι όμως ότι ένα μεγάλο μέρος της έλκεται από το σκοτάδι. Αυτό βεβαίως είναι κάτι που θεωρώ πως συμβαίνει γενικά με την ποίηση. Γι’ αυτό και έχουν τεράστια σημασία οι στιγμές που ο ποιητής εναγκαλίζεται το φως. Είναι σαν να πηγαίνει κόντρα στη φυσική -δηλαδή την ποιητική- τάξη.
- Η απώλεια της λήθης ή της μνήμης είναι το πιο οδυνηρό;
Νομίζω ότι το πιο οδυνηρό πράγμα, τόσο στη ζωή, όσο και στην τέχνη είναι η απώλεια γενικά. Είτε αυτή αφορά τη μνήμη, είτε τη λήθη. Είναι το απόλυτο κενό που ανοίγει όταν χάνεται η δυνατότητα να ξαναζείς κάτι μέσα από την ανάκληση, τον οραματισμό, τη φαντασία, όπως και η δυνατότητα να αφήνεις πράγματα, οδυνηρά και πιεστικά, να περάσουν οριστικά στη λησμονιά.
- Ποιοι οι αγαπημένοι σας ομότεχνοι;
Η αγαπημένη μου ποιητική γενιά είναι αυτή των ποιητών του Μεσοπολέμου. Βρίσκω πως η ποίηση των χρόνων εκείνων καλλιεργήθηκε μέσα σε συνθήκες άκρας ευαισθησίας και υπήρξε ένα χαρακτηριστικό δείγμα λυρισμού που συνυφάνθηκε -πέραν των άλλων- με ένα είδος ή, καλύτερα, μια εκδοχή της παιδικότητας, απόλυτα συγκινητικής στην έκφραση και την εκδήλωσή της.
- Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας ένα δικό σας ποίημα που το ξεχωρίζετε για κάποιο λόγο και ένα ακόμη ενός ποιητή που τον αισθάνεστε ιδιαίτερα κοντινό σας θεματικά;
Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα ποίημα του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου που είναι από τους πιο αγαπημένους μου ποιητές.
Κέρκυρα
Το βράδυ θα πέφτει πάντα στα νερά. Γείρε στην προκυμαία
όταν μακραίνουν τα φώτα της πόλης και πες δεν έμεινε
Τίποτα
στα λιόδεντρα που δένονται με τη θάλασσα. Όπου κι αν πας
θ’ αρχίζεις ένα αίσθημα και θα τ’ αφήνεις μισό τελειωμένο
Γείρε και πες δεν έμεινε τίποτα
μια ξεραμένη μέδουσα πάνω στο βράχο
το χέρι μου ανεπαίσθητα στον ώμο και η μαλακή γραμμή
του ορίζοντα
στα μάτια σου
Και ένα δικό μου:
Νοσταλγοί
Του γυρισμού μας γερασμένη αναμονή
κι ελπίδας μια σπατάλη. Δεν χάραξε
ο δρόμος. Επιστρέφουμε μισοί και μόνοι.
Μ’ ένα σκαρί που άραξε
μες στο ταξίδι. Ανώνυμοι και δίχως ηλικία,
ντυμένοι το σχήμα του καιρού,
οικεία φοράμε προσωπεία
δαγκώνουμε σημάδια του κορμιού.
- Ποια τα επόμενα λογοτεχνικά σας σχέδια;
Αυτόν τον καιρό ετοιμάζω μια μετάφραση της Θεογονίας του Ησιόδου, ενός κειμένου που κατά την άποψή μου παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον ως παραγνωρισμένης μήτρας της λογοτεχνίας που γεννήθηκε μετά την ομηρική εποχή. Παράλληλα εργάζομαι σε μία σειρά μικρών κειμένων σχετικά με την τέχνη της ποίησης.
Ευχαριστούμε πολύ να είστε πάντα δημιουργική
Σύντομο Βιογραφικό
Η Ευσταθία Δήμου γεννήθηκε το 1982 στην Αθήνα. Σπούδασε Κλασική και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή με θέμα τις θεατρικές διασκευές πεζογραφημάτων. Εργάζεται ως φιλόλογος στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση. Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, συλλογές διηγημάτων, φιλολογικά μελετήματα και μεταφράσεις της αρχαίας ελληνικής λυρικής ποίησης. Άρθρα, κριτικές και μελέτες της έχουν δημοσιευθεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Από το 2021 συνεργάζεται στενά με τα περιοδικά Καρυοθραύστις, Σταφυλή και Οδοντωτός. Συμμετέχει στη συντακτική ομάδα του περιοδικού Μουσών.
